3) ALLAH ANCAK KENDİSİYLE BİLİNİR BABI

l-(224) ...Fadl b. es-Seken, Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)'dan şöyle rivayet eder:

Emir'ül-Mü'minin (Ali b. Ebu Tâlib aleyhisselâm) buyurdu ki:

«Allah'ı Allah ile Resulü risalet ile "Ulu'1-emr / yönetici"yi marufu emret­mesi, âdil olması ve iyilikte bulunması ile tanıyın, bilin.»

[Aşağıdaki ifadeler müellifin kendi yorumudur.]

"Allah'ı Allah ile tanıyın..." sözünün anlamı şudur: Allah şahısları, nurları, cevherleri, ayanları yarattı. Ayan dediğimiz: bedenler, cevherler de ruhlardır.

Yüce Allah ne cisme, ne de ruha benzer. Hiç kimsenin, algılayan ve kavrayan ruhun yaratılmasında emir verme ve nedensellik oluşturma gibi bir yetkisi ve niteliği yoktur. Allah, ruhları ve cisimleri tek başına yaratmıştır.

Allah'tan iki benzeme olumsuzlandığı zaman yani bedenlere ve ruhlara ben­zemediği vurgulandığı zaman Allah, Allah ile bilinmiş, tanınmış olur. Ruha, bedene veya nura benzetildiği zaman ise Allah, Allah ile bilinmemiş olur.

2-(225) ...Ali b. Ukbe b. Kays b. Sim'an b. Ebu Rubeyha -Resûlullah'ın azatlı kölesi- şöyle rivayet etmiştir:

Emirül-Müminin (Ali aleyhisselâm)'a soruldu: "Rabbini ne ile tanıdın?"

Buyurdu ki: «Kendini bana tanıttığı ile...» 

Denildi ki: Kendini sana nasıl tanıttı?

Dedi ki: «Hiçbir şey Ona benzemez, duyularla algılanmaz, insanlarla mukaye­se edilmez. Uzaklığında yakın, yakınlığında uzaktır. Her şeyin üstündedir. Bir şey O’nun üstündedir denemez. Her şeyin önündedir; ama Onun önü vardır denemez. Var­lıkların içindedir; ama bir şeyin bir şeye girmesi gibi değil. Varlıkların dışındadır; ama bir şeyin bir şeyden çıkması gibi değil. Bu niteliklere sahip olan Allah'ı tenzih ederim. Ondan başkası da bu niteliklere sahip değildir. O, her şeyin başlangıcıdır.»

3-(226) ...Mansur b. Hazım şöyle rivayet eder:

Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’a dedim ki: Bir toplulukla tartıştım ve onlara dedim ki: "Allah, kulları aracılığıyla tanınmaktan yücedir, üstündür, uludur. Bilâkis kullar, Allah aracılığıyla tanınırlar, bilinirler..."

Buyurdu ki: «Allah sana rahmet etsin.»