CEHENNEM AZABI
Bu bölümde de cehennem azabının zorluğu hakkında bir kaç rivayet, korkanların kıssalarından bir kaç kıssa ve müminlerin uyanışına sebep olan bir kaç örnek zikredeceğiz.
Önce rivayetler:
1- Sahih bir senetle Ebu Basir'den şöyle nakledilmiştir: “İmam Cafer Sadık (a.s)'a şöyle dedim: “Ey Peygamberin evladı, kalbim katılaştı, beni ilahi azaptan korkutacak bir şeyler söyle.” İmam (a.s) şöyle buyurdular:
“Ey Eba Muhammed! Ahiret hayatı olan uzak, uzun ve sonsuz bir hayata hazırlan. O hayatı düşün ve oraya azık topla, bir gün Cebrail Hz. Peygamber’in huzuruna geldi, yüzünü ekşitmiş, hüzün ve gam içindeydi.
Daha önce hep tebessüm ve sevinçle gelirdi. Hz. Peygamber; “Neden bugün kızgın ve hüzünlüsün?”diye sordu. Cebrail şöyle dedi: “Bugün Cehennem ateşine üfleme artık sona erdi.”
Hz. Peygamber; “Ey Cebrail! Cehennem ateşine üfleme nedir?”
Cebrail şöyle dedi: “Ey Muhammed! Allah Teala emredince cehennem ateşine bin yıl üflediler de beyaz oldu; bin yıl daha üflediler kırmızı oldu, bin yıl daha üflediler siyah oldu, şu anda siyah ve karanlıktır. Cehennem kazanlarında kaynayan ve ehline su niyetiyle verilen şey zinakarların avret mahallinden çıkan kan ve cehennem ehlinin teri olan irindir.
Bundan bir damla dünya ehlinin suyuna dökülecek olursa bütün insanlar ölür. Cehennem ehlinin boynunda olan yetmiş arşın uzunluğundaki zincirden bir halkası dünyanın üzerine düşecek olursa bütün dünya erir. Cehennem ehlinin giydiği gömlekten bir tanesi giyer ve gök arasına asılacak olursa, dünya ehli kokusundan helak olur.”
Cebrail bunları anlatınca Hz. Peygamber’le birlikte ağlamaya başladılar. Allah Teala onlara bir melek göndererek onlara şöyle dedi: “Allah size selam gönderdi ve azaba sebep olacak günahlardan sizi koruduğunu haber verdi.” Ondan sonra Cebrail Peygamber'e gelince hep güler ve tebessüm ederdi.”
İmam Sadık (a.s) daha sonra şöyle buyurdular:
“O gün ateş ehli cehennemin azametini ve ilahi azabı çok iyi bilir, cennet ehli de cennetin azametini ve nimetlerini bilir. Cehennem ehli cehenneme girince yetmiş yıl cehennemin üstüne çıkmaya çalışır.
Melekler demir gürzlerle kafasına vurarak onu cehenneme gönderir. Derileri değiştirilir ve yeni deriler giydirilir ki azabı daha çok hissetsinler, bunlar sana yeter mi ey Ebu Basir?”
Ebu Basir; “Yeter, kafidir.” dedi. [1]
2- İmam Sadık (a.s) Hz. Peygamber’den şöyle nakletmektedir:
“Miraç gecesi göğün birinci katına vardığımda melekler sevinçli ve gülümsüyordu, sonunda oldukça kızgın ve azametli çok büyük bir melek gördüm. Diğer melekler selam verdiği gibi o da verdi ama gülmedi, diğer meleklerin sahip olduğu sevinç onda yoktu. Cebrail'e; “Bu kimdir? Onu görünce böylesine korktum” diye sordum.
Cebrail şöyle dedi: “Ondan korkmakta haklısın, biz de ondan çok korkuyoruz. Bu, cehennemin bekçisi Malik'tir, o asla gülmez, Allah onu yarattığı günden beri günahkarlara ve Allah'ın düşmanlarına karşı sürekli gazap etmiştir. Allah (c.c) bu meleğe intikam almayı emredecektir. Eğer başka biriyle görüşünce gülmüş olsaydı, elbette seni görünce de güler sevinirdi.”
Onu selamladım, o da cevap verdi ve beni cennetle müjdeledi. Cebrail'e şöyle dedim; “Malik'e söyle de bana cehennem ateşini göstersin.”
Cebrail; “Ey Malik! Muhammed'e cehennem ateşini göster” dedi. Malik, perdeyi kaldırınca cehennem kapılarından biri açıldı. Ordan çıkan alevler bir anda her tarafı kapladı, korkuya kapılarak şöyle dedim: “Ey Cebrail! Söyle perdeyi kapatsın” Malik emredince perde kapandı ve alevler görünmez oldu.” [2]
3- Muteber bir senetle Hz. Sadık'tan şöyle nakledilmiştir:
“Allah Teala yarattığı herkes için cennette ve cehennemde bir yer karar kılmıştır. Cehennem ehli cehennemde, cennet ehli de cennette yer alınca bir münadi cennet ehline şöyle seslenir: “Cehenneme bir bakın”; onlar da cehenneme bakınca günah işledikleri takdirde gidecekleri o yerlerini görürler.
Bunun üzerine oldukça sevinir ve rahatlarlar, cennette ölüm olsaydı, böylesine azaptan kurtuldukları için sevinçten ölürlerdi. Sonra münadi cehennem ehline seslenerek yukarı bakmalarını söyler, onlar da yukarı bakınca itaat ettikleri takdirde cennette kendilerine ayrılmış olan yerleri ve nimetleri görürler. Bunlar da cehennemde ölüm olsaydı korkudan ölürlerdi.
Sonra cehennem ehlinin cennetteki yerlerini iyilere verirler; cennet ehlinin cehennemdeki yerlerini de kötülere verirler. Cennet ehli hakkında nazil olan şu ayet de buna delalet etmektedir: “Cennetin varisleri olanlar onlardır ve onlar orada ebedi kalırlar.” [3]
4- Yine İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur:
“Cennet ehli cennete, cehennem ehli de cehenneme girince bir münadi Allah tarafından şöyle seslenir: “Ey cennet ve cehennem ehli, ölüm şekillerden bir şekle girince onu tanır mısınız?” Onlar; “Hayır” derler. Ölüm siyah ve beyaz koyun şeklinde cennet ve cehennem arasında durur. Onlara şöyle denir: “Bu ölümdür.”
Allah onu kesmelerini emreder ve şöyle buyurur: “Ey cennet ehli! Her zaman cennette kalacaksınız, size ölüm yoktur. Ey cehennem ehli! Her zaman cehennemde kalacaksınız ve size ölüm yoktur.
Nitekim ayette de şöyle buyurulmaktadır: “Sen onları pişmanlık ve üzüntü günü hakkında uyar; çünkü onlar bir gafletin içine dalmış oldukları halde ve henüz iman etmemişken iş olup bitmiştir.” [4]
Maksat o gündür ki Allah cennet ve cehennem ehline yerlerinde kalmalarını, ölmeyeceklerini emretmesidir. Cehennem ehli hasret çeker, hiçbir fayda görmez ve ümitsiz kalırlar.” [5]
5- Hz. Ali'den de şöyle nakledilmektedir:
“Cehennem ehlinin ateşler içinde ayakları zincire vurulmuş, elleri boynuna zincirlenmiş, erimiş bakırdan gömlekler giydirilmiş, ateşten cübbelere sarılmıştır, sonsuz yakıcı azap içinde yanarlar.
Yüzlerine cehennem kapısı kapatılmıştır, o kapılar asla açılmaz ve içeri rüzgar girmez, üzüntüleri asla bitmez, azapları süreklidir ve yenidir. Ölümleri yoktur, onlar Malik'ten Allah'a ölmeleri için dua etmesini isterler, onlara cevap olarak sürekli azapta kalacakları söylenir.”
6-Muteber bir senetle İmam Sadık'tan şöyle nakledilmiştir: “Cehennemde cehennem ehlinin sakındığı bir kuyu vardır, orası mütekebbirlerin, inatçıların, şeytan olanların, kıyamete inanmayan zorbaların ve Ehl-i Beyt düşmanlarının yeridir.
Cehennemde en az azap görenler, ateş deryasında yananlardır, ayaklarında ateşten iki ayakkabı vardır, bağları da ateştendir, sıcaklıktan beyni kazan gibi kaynar, kendisi bütün cehennem ehlinden daha çok azap gördüğünü sanır, halbuki azabı en hafif olandır.”
Şimdi de korkanlardan altı hikaye nakletmek istiyoruz:
1- Şeyh Kuleyni muteber bir senetle Ali bin Hüseyin (a.s)'dan şöyle nakletmiştir:
“Bir adam ailesiyle bir gemiye bindi, gemi battı ve bir adaya sığınan karısı dışında tümü boğuldu, o adada hiçbir günahtan sakınmayan fasık bir eşkıya vardı. Kadını görünce; “Sen insan mısın cin misin?”diye sordu.
Kadın; “İnsanım” dedi. Hiç konuşmadan kadına saldırdı ve ona tecavüze yeltendi, kadının ızdırap içinde titrediğini gördü. Adam; “Neden ızdırap çekiyorsun?”dedi. Kadın göklere işaret ederek Allah'tan korktuğunu ifade etti.
Adam; “Daha önce böyle bir şey yaptın mı?”diye sordu. Kadın; “Hayır, Allah'a andolsun asla zina etmedim” dedi. Adam şöyle dedi: “Sen istemediğin halde ve ömrümde böyle bir şey yapmadığın halde Allah'tan korkuyorsun, o halde benim daha çok korkmam gerekir.”
Hemen kalkıp hiçbir şey söylemeden evine döndü. Tövbe edip pişmanlığını göstermek istiyordu, yol esnasında bir rahibi gördü, onunla arkadaş olup yola düştü, hava oldukça sıcaktı, rahip o gence; “Hava oldukça sıcak, dua et de Allah bize bir bulut göndersin” dedi.
O genç; “Allah katında bir iyiliğim yok, iyi bir iş yapmadım ki Allah'tan bir şey isteyeyim” dedi. Rahip ise şöyle dedi: “O halde ben dua edeyim, sen amin de.”
Böyle yaptıktan sonra başlarında bir bulut gözüktü, o bulutun gölgesinde yol gittiler. Uzun bir süre sonra ayrılma noktasına geldiler, ayrılınca bulut o genç adamla birlikte gitti ve rahip yine güneşte kaldı.
Rahip şöyle dedi: “Ey genç! Sen benden daha iyisin ki senin duan kabul oldu, benim duam ise kabul olmadı. Söyle bakayım ne yaptın da bu keramete erdin?”
Genç adam hikayeyi anlattı ve rahip ona şöyle dedi: “Allah korkusundan bu günahı terkettiğin için Allah da senin bütün geçmiş günahlarını bağışladı, bundan sonra iyi olmaya çalış.” [6]
2- Şeyh Saduk (r.a) şöyle naklediyor:
“Bir gün Muaz bin Cebel ağlayarak Hz. Peygamber’in huzuruna vardı ve selam verdi, Peygamber (s.a.a) selamına cevap vererek; “Neden ağlıyorsun?” diye sordu.
Şöyle dedi: “Ya Resulullah, kapıda güzel yüzlü, temiz bir genç var, evladını kaybetmiş kadın gibi gençliğine ağlıyor ve senin huzuruna gelmek istiyor.”
Peygamber (s.a.a) o genci getirmelerini emretti. Muaz gidip genci getirdi. O genç gelip Peygamber'e selam verdi, Peygamber de cevabını vererek şöyle buyurdu: “Ey genç, neden ağlıyorsun?”
Genç şöyle dedi: “Nasıl ağlamayayım, o kadar günahım var ki eğer Allah beni bir tanesinden hesaba çekecek olursa cehenneme düşerim, Allah'ın beni hesaba çekeceğine ve affetmeyeceğine inanıyorum.”
Hz. Peygamber; “Şirk mi işledin?” diye sordu. Genç; “Allah'a şirk koşmaktan Allah'a sığınırım.”dedi.
Peygamber; “Birini haksız yere mi öldürdün?”diye sordu.
Adam; “Hayır” dedi.
Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Günahların dağ kadar da olsa Allah günahlarını bağışlar.”
Adam; “Günahlarım dağlardan daha büyüktür” dedi.
Peygamber (s.a.a); “Allah, yedi kat yer, denizler, ağaçlar ve yaratıkları sayısınca da olsa günahlarını affeder.” buyurdu.
Adam; “Bunlardan daha büyüktür” dedi.
Peygamber (s.a.a); “Günahların gökler, yıldızlar arş ve kürsü kadar olsa dahi Allah affeder.” buyurdu.
Adam; “Bunlardan da büyüktür” dedi.
Peygamber (s.a.a) kızarak; “Ey gen!, Senin günahların mı büyüktür yoksa Rabbin mi?” buyurdu.
O genç adam secdeye kapanarak; “Rabbim münezzehtir, her şeyden büyüktür.” dedi.
Peygamber (s.a.a); “Büyük günahları büyük rabbinden başka kimse bağışlayabilir mi?” buyurdu.
Genç; “Hayır ya Resulullah” diyerek sustu.
Peygamber (s.a.a); “Ey genç! Günahlarından birini söylemeyecek misin?” buyurdu.
Genç adam şöyle dedi: “Yedi yıldır mezarları kazıp ölülerin kefenini çalıyordum, ensardan bir kız öldü ve onu gömdüler, gece olunca kabri deşip ölüyü çıkardım ve kefenini alarak çıplak bir halde öylece bıraktım, sonunda da şeytana uyup ona tecavüz ettim, geri dönerken o ölü bana şöyle seslendi:
“Ey genç! Beni kabrimden çıkardın, kefenimi çaldın ve bana tecavüz ettin, cehennem ateşinden dolayı eyvahlar olsun sana.”
Daha sonra genç şöyle devam etti, bu amelimden dolayı cennetin kokusunu bile alacağımı sanmıyorum.”
Peygamber (s.a.a) gencin bu sözünü duyunca şöyle buyurdu; “Kalk yanımdan ey fasık, senin ateşinden yanmaktan korkuyorum, cehenneme ne kadar yakınsın.”
O genç kalkıp gitti. Pazara inip biraz azık aldıktan sonra Medine dağlarından birine çıktı, ibadetle meşgul oldu, ellerini boynuna zincirleyip şöyle feryat etti:
“Ey Allah'ım! Ben senin kulunum, karşında durmuş ellerimi boynuma zincirlemişim, Allah'ım! Sen beni tanıyorsun, günahlarımı biliyorsun, pişman oldum, Peygamberinin yanına gittim, tövbe ettim, ama beni uzaklaştırdı, korkumu artırdı, o halde büyük isimlerin celali ve azametin hakkı için beni ümitsiz kılma, ey Allah’ım duamı boşuna çıkarma ve beni rahmetinden ümitsiz kılma.”
Tam kırk gün kırk gece bu duayı etti, ağladı, ağladı; bütün hayvanlar da adeta onu ağladılar. Kırk günden sonra ellerini semaya kaldırıp şöyle dua etti:
“Allah'ım! Eğer günahımı bağışladıysan, Peygamberine vahyet ki ben de bileyim, ama bağışlamadıysan beni cezalandır, beni yakacak bir ateş gönder, beni dünyada bir belaya duçar kıl, beni kıyamet gününün rezaletinden kurtar.”
Allah Teala onun tövbesini kabul ederek şu ayeti nazil buyurdu: “Yine onlar ki bir kötülük yaptıklarında, ya da kendilerine zulmettiklerinde Allah'ı hatırlayıp günahlarından dolayı hemen tövbe ederler. Zaten günahları Allah'tan başka kim bağışlayabilir ki! Bir de onlar işledikleri kötülüklerde bile bile ısrar etmezler.
İşte onların mükafatı Rableri tarafından bağışlanma ve altlarından ırmaklar akan, içinde ebedi kalacakları cennetlerdir. Böyle amel edenlerin mükafatı ne güzeldir.” [7]
Bu ayet nazil olunca Hz. Peygamber dışarı çıktı, tebessüm ederek Muaz'a o gencin halini sordu. Muaz; “Ya Resulullah! Falan yerde olduğunu duydum” dedi. Peygamber (s.a.a) ashabıyla o dağa çıktı. O genç iki taş arasında durmuş, ellerini boynuna zincirlemiş, yüzü güneşten kararmış, göz kirpikleri ağlamaktan dökülmüş, şöyle yalvarıyordu:
“Ey Allah'ım! Beni ne güzel yarattın, keşke benim hakkımda ne irade ettiğini bilseydim, beni ateşte mi yakacaksın, yoksa cennette mi ağırlayacaksın? Allah’ım bana bir çok ihsanda bulundun, bana bir çok nimet verdin, keşke akibetimi de bilseydim! Acaba beni izzetin aşkına cennete mi götüreceksin yoksa aşağılayarak cehenneme mi götüreceksin? Allah’ım! Günahım gökler, yer ve kürsüden daha geniş ve arştan daha büyüktür; keşke beni bağışladığını veya kıyamette rezil edeceğini bilebilseydim.”
Genç adam bu ve benzeri sözler söyleyerek ağlıyor, secdeye kapanıyordu. Adeta etraftaki hayvanlar da ona ağlıyordu.
Peygamber yanına giderek ellerini boynundan çözdü, mübarek eliyle yüzündeki tozları sildi ve şöyle buyurdu: “Ey Behlül! Sana müjdeler olsun, Allah seni ateşten kurtardı.”
Daha sonra ashabına dönerek şöyle buyurdu: “Siz de (Behlül'ün yaptığı gibi) günahlarınızı affettirmeye çalışın.”
Daha sonra nazil olan ayeti okuyarak onu cennetle müjdeledi. [8]
Allame Meclisi Aynu'l-Hayat'ında bu rivayet ile ilgili olarak bir açıklama yapmış ve tövbenin de bir takım şartları olduğunu belirterek şöyle demiştir:
Evvela insanı tövbeye iten en önemli etken insanın kendisine karşı günah işlediği Allah'ın azametini, işlediği günahların büyüklüğünü, ayet ve hadislerde yer alan dünyevi ve uhrevi kötü sonuçlarını düşünmesidir. Bu düşünce onun pişman olmasına ve bu pişmanlık da tövbeden ibaret olan şu üç şeye sebeb olur:
a) Halihazırdaki işlediği günahları hemen o an terketmek.
b) Ömrünün sonuna dek yapmış olduğu günahlara artık bir daha dönmüyeceyine dair kesin karar vermek.
c) Geçmişte işlemiş olduğu günahlardan pişmanlık duymak ve mümkünse telafi etmeye çalışmak.
Bil ki kendisinden tövbe edilen günahlar bir kaç kısımdır:
1- Uhrevi ceza dışında başka bir hüküm gerektirmeyen günahlar; erkeklerin ipek elbise giymesi veya altın takması gibi; bu günahın tövbesi pişmanlık ve bir daha yapmamakla gerçekleşmektedir.
2- Başka bir hükmü gerektiren günahlar; bu da bir kaç kısma ayrılmaktadır: Ya Allah'ın hakkıdır ya da kul hakkı.
Eğer Allah'ın hakkı ise ya mali bir haktır. . . Örneğin: Köle azat etmesi gereken bir günah işlemiştir, o halde eğer buna gücü varsa yapmadığı müddetçe sadece pişmanlık ondan azabı kaldırmaz ve o keffareti vermesi farzdır. . .
Veya mali olmayan bir haktır. . . Örneğin; Namaz veya oruçları kazaya kalmıştır, onları kaza etmesi gerekir. Eğer Allah’ın had tayin ettiği bir iş yapmışsa, örneğin: Şarap içmişse ve şeri hakim de ondan haberdar değilse, kendisiyle Allah arasında tövbe edebilir ve isterse de hakimin yanında itiraf edip kendine hat uygulayabilir. Ama itiraf etmemesi daha iyidir.
Yok eğer kul hakkı ise ve de mali bir hak ise o malı sahibine veya varisine vermesi farzdır. Mali olmayan bir hak ise, örneğin: Birini sapıklığa düşürmüşse, onu irşat etmelidir. . . Eğer had gerektiren bir şey ise, mesela birine sövmüş ve karşı taraf da bunu biliyorsa, kendine hat uygulamalıdır; ama eğer bilmiyorsa, çoğu alimler söylemenin gerekmediğine hükmetmiştir. Hakeza birinin gıybetini de etmişse hüküm böyledir. . .” [9]
3- İbn-i Babeveyh şöyle nakletmektedir: “Resulullah (s.a.a) sıcak bir günde bir ağacın altında oturmuştu, aniden birisi gelerek elbisesini soydu ve sıcak yerlerde yuvarlanmaya başladı, bazen karnını bazen de alnını ateş gibi yanan yere sürtüyor ve şöyle diyordu:
“Ey nefis tat, ilahi azap bundan daha büyüktür.”
Hz. Peygamber (s.a.a) onu seyrediyordu, daha sonra elbisesini giyince onu yanına çağırdı ve şöyle buyurdu: “Ey Allah'ın kulu! Senin, hiçbir kimsenin yapmadığı bir işi yaptığını gördüm, neden böyle yaptın?”
Adam şöyle dedi: “İlahi korku beni böyle yaptı, nefsime bu sıcaklığı tattırdım ki ilahi azaba dayanamayacağını bilsin.”
Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Allah'tan hakkıyla korkmuşsun, Allah seninle gökteki meleklere karşı öğündü.”
Resulullah (s.a.a) daha sonra ashabına şöyle buyurdular: “Bu adamın yanına gidin, sizin için dua etsin.”
Yanına gittiklerinde şöyle dedi: “Allah'ım, bunların hepsine hidayet ver, bize takvayı ihsan et ve bizi cennete doğru döndür.” [10]
