پ1- جابر جعفى گويد: امام صادق (ع) فرمود: اى جابر، براستى خدا تبارك و تعالى خلق را سه دسته آفريده و اين است قول خدا عز و جل (6- 11 سوره واقعه): «شما سه دسته بوديد كه با هم جفت شديد: أصحاب ميمنه، چه كسانند أصحاب ميمنه؟ (خوش سرانجام و با بركت) و اصحاب مشأمه. كيانند اصحاب مشأمه؟ (بدبخت و شوم) و سابقون سابقون (پيشروان درجه يك) آنان مقربانند»، دسته سابقون:
رسولان خدا و مخصوصان حضرت او باشند از خلق او كه در آنها پنج نيروى روحى نهاده:
1- با روح القدس آنها را تأييد كرده و به وسيله او هر چيز را شناخته و فهميدند.
2- روح ايمان و عقيده كه به وسيله آن از خدا عز و جل بترسند.
3- روحيه توانائى كه به وسيله آن فرمان خدا برند.
4- روح شهوت كه به وسيله آن طاعت خدا جويند و از نافرمانى خدا بدشان آيد.
5- روحيه عمومى كه به وسيله آن مردم رفت و آمد كنند و زنده باشند.
و در مؤمنان اصحاب ميمنه:
1- روح ايمان كه بدان از خدا ترسند.
2- روحيه ناتوانى كه بدان قدرت بر طاعت خدا دارند.
3- روحيه شهوت كه در طاعت خدا پويند.
4- روحيه عمومى كه بدان مردم همه رفت و آمد كنند و زنده باشند.
پ2- جابر گويد: از امام باقر (ع) پرسيدم از مبدأ علم (يعنى پيغمبر و امام)، به من فرمود: اى جابر، در انبياء و اوصياء پنج روح است:
روح القدس، روح ايمان، روح حيات، روح قوت، روح شهوت. اى جابر، به وسيله روح القدس است كه از زير عرش تا درون فرش را ميدانند، سپس فرمود: اى جابر، به اين چهار روح اخير آفت ميرسد ولى روح القدس سرگرمى و بازى ندارد.پ 3- مفضل بن عمر گويد: از امام صادق (ع) از علم امام پرسيدم نسبت به آنچه در اقطار زمين باشد با اينكه خودش در ميان خانه است و پرده هم جلوى او افتاده؟ فرمود: اى مفضل، براستى خدا تبارك و تعالى، در پيغمبر پنج روح نهاده: روح حيات و زندگى كه به وسيله آن بجنبد و راه رود، روح توانائى كه به وسيله آن قيام كند و مبارزه نمايد، روح شهوت كه به وسيله آن بخورد و بنوشد و به حلالى با زنها بياميزد، روح ايمان كه به وسيله آن عقيده دارد و عدالت مىورزد، و روح القدس كه به وسيله آن تحمل نبوت كند و چون پيغمبر درگذرد و جان بدهد روح القدس از او منتقل شود و متعلق به امام گردد، روح القدس نه بخوابد و نه غفلت كند و نه به بازى سرگرم شود و نه بر خود ببالد و مغرور شود و فريب خورد و دستخوش آرزوى دروغ و استخفاف گردد ولى آن چهار روح ديگر بخوابند، غفلت كنند، به بازى سرگرم شوند و بر خود ببالند و فريب خورند و امام همه چيز را با روح القدس درك مىكند.
