باب مسابقه در ايمان‏

پ‏1- ابو عمرو زبيرى از امام صادق (ع) باز گفت كه: به آن حضرت گفتم: ايمان درجات و منازلى دارد، مؤمنان به واسطه آنها نزد خدا تفاوت دارند؟ فرمود: آرى، گفتم: خدايت رحمت كناد، آن را براى من شرح بده تا بفهمم، فرمود: خداوند مؤمنان را در ميدان ايمان به مسابقه گرفته است چنانچه در روز اسب دوانى اسبها را به مسابقه برانگيزند و سپس آنها را به نسبت درجات آنها در پيش روى از نظر ايمان فضيلت بخشيده و هر كدام را به اندازه پايه پيش رويش مقام داده است از حق او نكاسته و پس افتاده و مفضول را بر پيش رو و فاضل مقدم ندارد، در اين ميدان است كه پيشينان اين امت و پسينيان آن بر يك ديگر گوى سبقت برند و اگر پيش روان در ايمان، فضيلت بر دنبال روان نداشتند، در اين صورت آخر اين امت‏

 

پ‏به اول آن مى‏رسيد، آرى شما از آنها پيش افتيد در صورتى كه آن كسانى كه در زمان سابق ايمان آوردند فضيلت و زيادى نسبت به عقب ماندگان نداشته باشند، ولى به درجات بلند ايمان خداوند سابقان را مقدم داشته و به كندى در ايمان خداوند مقصران را عقب گذاشته، زيرا ما برخى از مؤمنان متأخر را مى‏نگريم كه عملشان بيشتر از اولين بوده، نماز و روزه و حج و زكاة و جهاد و انفاق بيشترى داشتند و اگر سوابق فضلى نبود كه مؤمنان به واسطه آن در نزد خدا بر يك ديگر فضيلت دارند بايد متأخرين به واسطه عمل بسيار خود مقدم بر اولين باشند ولى خدا نخواسته كه آخر درجه ايمان به اول درجه آن برسد و مقدم شود در آن كسى كه خدايش به عقب انداخته و مؤخر شود در آن كسى كه خدايش مقدم داشته.

گفتم: به من خبر ده از آنچه كه خدا عز و جل به مضمون آن مؤمنين را براى مسابقه در ايمان دعوت كرده است، فرمود قول خدا عز و جل (21 سوره حديد): «پيشى گيريد به سوى آمرزش از طرف پروردگارتان و بهشتى كه پهناى آن چون پهناى آسمان و زمين است، آماده شده براى كسانى كه گرويدند به خدا و رُسُلش» و فرمود (10- 11 سوره واقعه): «پيشروان پيش‏رو آنانند مقربان» و فرمود (100 سوره توبه):

 «پيش روان نخست از مهاجر و انصار و آن كسانى كه به احسان پيروى از آنها كردند خشنود شد خدا از آنها و خشنودند از خدا» آغاز به مهاجران نخست كرد براى پيش روى آنان و دوميشان را انصار آورد و سومين آنها را تابعين آنان با احسان، هر جمعى را در پايه و مقام خود مقرر كرد، سپس يادآور شد آنچه را خداوند عز و جل بدان دوستانش را بر يك ديگر برترى نهاد و فرمود عز و جل (253 سوره بقره): «اينانند رسولان كه بهمديگرشان فضيلت داديم، با برخى خدا سخن‏

 

 

پ‏گفته و برخى را درجاتى را بلندتر از ديگران است» تا آخر آيه و فرموده (55 سوره اسراء): «و هر آينه محققاً برخى پيغمبران را بر برخى برترى داديم» و فرموده (21 سوره اسراء): «ببين چگونه برترى داديم برخى را بر برخى و هر آينه ديگر سراى درجات بزرگتر و برترى بزرگترى دارد» و فرموده (163 سوره آل عمران): «آنان را درجاتى است نزد خدا» و فرموده (3 سوره هود): «به هر صاحب فضلى بدهد فضل بدهد فضل او را» و فرموده (20 سوره توبه): «و آن كسانى كه گرويدند و هجرت كردند و نبرد كردند در راه خدا به مال و جانشان درجه بزرگترى نزد خدا دارند» و فرموده است (96 سوره نساء): «خدا برترى داده مجاهدان را بر كناره گيران با مزد بزرگى (97) درجاتى از طرف خود و با آمرزش و رحمت» و فرموده (10 سوره حديد): «يكسان نيست از شماها كسى كه پيش از فتح انفاق كرده و جنگيده آنان درجه بزرگترى دارند از كسانى كه پس از آن انفاق كردند و جنگيدند» و فرموده (11 سوره مجادله): «و بلند كرده است خداوند آن كسانى كه از شماها را كه گرويدند و آن كسانى كه دانش به آن‏ها داده شده درجاتى» و فرموده (120 سوره توبه): «اين به آن است كه نرسد به آن تشنگى و نه رنج و نه گرسنگى در راه خدا و گامى ننهند كه كفار را بخشماند و به دشمن دستى نيندازند جز آنكه نوشته شود برايشان بدان كار شايسته‏اى» و فرموده (110 سوره بقره): «و آنچه پيش فرستيد براى خود از خوبى در يابيد آن را نزد خدا» و فرمود (7 و 8 سوره زلزال): «پس هر كه برابر ذره‏اى كار خير كند آن را بيند و هر كه برابر ذره‏اى كار بد كند آن را بيند» اين است درجه‏هاى ايمان و مراتب آن نزد خدا عز و جل.