باب وسوسه و حديث نفس

پ‏1- از محمد بن حمران، گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم از وسوسه گرچه بسيار باشد؟ در پاسخ فرمود: چيزى در آن نيست، مى‏گوئى‏

لا اله الّا اللَّه‏

 (يعنى جز اقرار به يگانگى خدا كفاره و جبرانى لازم ندارد).پ 2- از جميل بن درّاج كه به امام صادق (ع) گفتم: راستش اين است كه در دل من چيز بزرگى متصوّر مى‏شود، در پاسخ فرمود:

بگو

لا اله الّا اللَّه‏

، جميل گويد: هر گاه در دلم چيزى خطور مى‏كرد مى‏گفتم: لا اله الّا اللَّه از دل من بيرون مى‏رفت.پ 3- از محمد بن مسلم كه امام صادق (ع) فرمود: مردى نزد پيغمبر (ص) آمد و گفت: يا رسول اللَّه! من هلاك شدم، در پاسخ او گفت: آن خبيث نزدت آمده و گفته: كى تو را آفريده و تو پاسخ گفتى: خدا و به تو گفته است: چه كسى خدا را آفريده؟ آن مرد گفت: آرى، بدان كه تو را به راستى فرستاده چنين بوده است پس رسول خدا (ص) به او گفت: به خدا كه اين محض ايمان است.

ابن ابى عمير گويد: اين حديث را براى عبد الرحمن بن حجاج گفتم و او گفت: امام صادق (ع) براى من باز گفت كه رسول خدا (ص) كه فرموده: به خدا اين محض ايمان است، مقصودش ترس است از اين بوده كه چون اين خاطره در دلش رخ‏

 

داده است هلاك شده باشد (يعنى همين هراس از هلاكت براى اين خاطره نابجا دليل بر ايمان است و عين ايمان است).پ 4- از على بن مهزيار، گويد: مردى به ابى جعفر (ع) نوشت و از آنچه به خاطرش درآيد شكايت كرد، امام در ضمن سخنش به او پاسخ داد: راستى خدا اگر خواهد تو را ثابت قدم سازد، شيطان را به خود راه مده، مردمى هم به پيغمبر (ص) شكايت بردند كه خاطره‏هائى در دل آنها افتد كه اگر باد آنها را سر به گم ببرد و يا تيكه تيكه شوند دوستتر دارند از اينكه آنها را به زبان آرند، رسول خدا (ص) فرمود: اين را دريافت مى‏كنيد؟ گفتند: آرى، در پاسخ فرمود: سوگند بدان كه جانم به دست او است، راستى كه اين صريح ايمان است و چون به شما رخ داد بگوئيد:

آمنّا باللَّه و رسول و لا حول و لا قوّة الا باللَّه‏

.پ 5- از امام باقر (ع) كه مردى نزد رسول خدا (ص) آمد و گفت:

 

يا رسول اللَّه! من منافق شدم، فرمود: به خدا منافق نشدى و اگر منافق شده بودى، نزد من نمى‏آمدى به من اعلام كنى، چه باعث شكّت شده؟ به گمانم كه آن دشمن حاضر در خاطر نزد تو آمده است و به تو گفته كى تو را آفريده؟ و تو به او گفتى: خدا مرا آفريده پس به تو گفته: كى خدا را آفريده؟ گفت: آرى بدان كه تو را به راستى فرستاده چنين شده است، فرمود: شيطان از طرف خلاف در كردار به شما حمله كند و بر شما توانا نگردد و چيره نشودو از اين راه به شما شعله‏ور شده تا شما را بلغزاند و هر گاه چنين شد هر كدام شماها خدا را به يگانگى ياد كند.