باب صد و ششم در خوشمزگى و شوخى و خنده‏

قرآن مجيد

پ‏التوبه (آيه 83) بايد كم بخنديد و پر گريه كنيد بسزاى آنچه مى‏كرديد.

اخبار باب‏

پ‏1- امالى صدوق: بسندش تا رسول خدا (ص) كه فرمود: شوخى بسيار آبرو را برد و خنده بسيار ايمان را برد، و دروغ بسيار ارزش را برد.پ 2- همان: تا امام ششم (ع) فرمود: شوخى مكن تا نورت رود و دروغ مگو تا ارزشت رود- الخبر.پ 3- قرب الاسناد: تا امام باقر (ع) كه داود به سليمان (ع) فرمود: پسر جانم از پر

 

خنديدن بپرهيز كه خنديدن بسيار بنده را روز قيامت نيازمند و مستمند وانهد.پ 4- خصال: تا امام ششم (ع) كه فرمود: در سه تا دشمنى خدا عز و جل است: خواب فزون كه از بيداريست، و خنده‏اى كه نه از شگفتى است، و خوردن در سيرى.پ 5- همان: تا امام باقر (ع) كه فرمود: سرگرمى مؤمن در سه چيز است، بهره‏ورى از زنان، و خوش و بش با برادران و نماز شب.پ 6- معانى الاخبار كه پيغمبر در سفارش به ابى ذر فرمود: شگفتا از كسى كه به دوزخ يقين دارد چرا بخندد،پ و فرمود: بپرهيز از خنده بسيار كه دل را بميراند.پ 7- عيون: تا امام صادق (ع) فرمود: چه بسيار پر خنده و بازيگر كه روز قيامت پر گريه است، و چه بسيار پر گريه بر گناه خود و ترسان كه روز قيامت در بهشت پر شاد است و خندان.پ 8- امالى طوسى: تا على (ع) كه خنديدن پيغمبر (ص) همان تبسم بود و روزى به جوانان انصار گذر كرد كه گفتگو ميكردند و از پر دهان خود مى‏خنديدند و فرمود: اى شما حاضران هر كه از شماها آرزويش او را فريب داده و در كار خير كوتاهى كرده سرى بگورها كشد و از زنده شدن در قيامت عبرت گيرد، مرگ را ياد كنيد كه شكننده هر لذت و خوشى است.پ 9- محاسن: تا سلمان رضى كه فرمود سه تا مرا بشگفت آرند و سه ديگر باندوه كشند، اما آنها كه بشگفتم آرند: جوياى دنيا است با اينكه مرگ در دنبال او است، و آنكه غفلت ورزد و از او غفلت ندارند، و آنكه پر دهانش بخندد و دوزخ در پيش دارد و سند بيزارى از آن برايش نيامده.پ گويم: آن را بدو سند در باب احوال سلمان و در باب حوف آورديم.پ 10- تحف العقول: از امام هادى (ع) فرمود: ستيزه مكن تا ارزشت برود، و شوخى مكن تا بر تو گستاخ شوند و فرمود: از نادانى خنديدن بيجا و بى‏شگفتى است.پ 11- قصص الأنبياء: بسندى تا امام رضا (ع) فرمود: عيسى (ع) هم مى‏خنديد و هم مى‏گريست و حضرت يحيى (ع) مى‏گريست و نمى‏خنديد و آنچه عيسى (ع) ميكرد بهتر بود.پ 12- محاسن: تا امام باقر (ع) كه ميفرمود: راستى خدا دوست دارد شوخى كن در ميان گروه را كه بد نگويد و در فكر يگانگى باشد و شكيبائى پيشه كند و با نماز خواندن بيدار باشد. 13- سرائر: تا امام صادق (ع) كه مؤمنى نباشد جز كه در او دعا به است- راوى گويد گفتم: دعا به چيست؟ فرمود: شوخى. 14- همان: تا حمران بن اعين كه نزد امام باقر (ع) رفتم و گفتم بمن سفارشى فرما،

 

 

فرمود تو را سفارش كنم بتقوى از خدا و بپرهيز از شوخى كه احترام را ببرد و آبرو را بريزد و بر تو باد كه در پشت سر برادرانت دعاشان كنى، زيرا كه روزى را فرو ريزد سه بار آن را فرموده.پ 15- اختصاص: امام صادق (ع) فرمود: بسيار شوخى كردن آبرو را ببرد، و خنده بسيار ايمان را بخوبى نابود كند.پ 16- امالى طوسى: تا معصوم (ع) فرمود: خوشروئى برابر مردم نيمى از عقل است، و اندازه‏گيرى نيمى از زندگى، و زن خوب يك راه درآمد است.پ 17- نهج البلاغه: على (ع) فرمود: كسى شوخى نكند جز كه از خردش مقدارى كم شود،پ و در سفارشش بامام حسن فرمود مبادا سخن خنده‏آور بگوئى و گرچه بنقل از ديگرى باشد.پ 18- كتاب الامامه و التبصره: بسندى تا رسول خدا (ص) فرمود: خنده هلاكت است.