باب چهارم سركه

پ‏1- در محاسن (485) بسندش از امام ششم عليه السّلام كه سركه خرد را محكم كند، و از همان بسند ديگر مانندش آمده.پ 2- و از همان (..) بسندش از امام ششم عليه السّلام كه البته ما بسركه آغاز كنيم در بر خود چونان كه شما بنمك در بر خودتان و راستى كه سركه البته خرد را محكم كند.پ 3- و از همان (486) بسندش تا رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه چه خوب نانخورشى است سركه ندار نشود خانه‏اى كه در آن سركه است.پ 4- و از همان: كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نزد ام سلمه رفت و چند تيكه نانش آورد فرمود: نزد شما نانخورشى نيست؟ گفت: يا رسول اللَّه جز سركه نيست فرمود:

خوب نانخورشى است سركه، ندار نيست خانه‏اى كه در آن سركه است.

در مكارم بى‏سند مانندش آمده (217).پ 5- در محاسن (..) بسندش از جابر بن عبد اللّه كه نانخورش كنيد سركه را خوب نانخورشى است سركه.پ 6- و از همان: از جابر كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نزدم آمد و نان و سركه نزديكش آوردم، فرمود: بخور و فرمود: خوب نانخورشى است سركه.پ بيان: إدام هر آنچه با نان خورند و از اين معنا است حديث «سرور نانخورش در دنيا و ديگر سرا گوشت است و برخى فقهاء گوشت را نانخورش ندانسته و ميگويد اگر قسم خورد كه نانخورش نخورد و گوشت خورد قسم شكسته نشده.

 (سه حديث ديگر از محاسن نزديك بمضمون حديثهاى گذشته آورده).پ 10- و از همان (487) بسندش تا امام ششم عليه السّلام كه: سركه دل را روشن كند.

 

پ‏11- و از همان (..) بسندش تا اينكه نزد امام ششم عليه السّلام نام سركه بردند فرمود: جانوران شكم را ميكند و دهان را محكم ميكند.پ بيان: گويا منظور از محكم كردن دهان محكم كردن دهان محكم كردن بن دندانها است چنانچه آيد.پ 12- در محاسن (..) بسندش از امام ششم عليه السّلام كه سركه مى بن دندانها را سخت كند، جانوران شكم را بكشد و خرد را محكم سازد، در روايت ديگر هم آمده.پ 13- و از همان (..) بسندش از سفيان بن سمط كه امام ششم عليه السّلام فرمود:

سركه مى را بچسب و در آن فرو شو كه در درونت جانورى نماند جز كه آن را بكشد.پ بيان: فرو شدن كنايه از پر نوشيدن و يا فرو بردن لقمه است در آن.پ 14- در محاسن (..) بسندش تا رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه خدا و فرشتهاش رحمت فرستند بر خوانى كه در آن سركه و نمك است.پ 15- در محاسن (..) كه مردى در خراسان نزد امام رضا عليه السّلام بود و خوانى گستردند كه در آن سركه و نمك بود و آن حضرت آغاز بسركه كرد و آن مرد گفت: قربانت بما فرموديد بنمك آغاز كنيم، فرمود: اين مانند اين است يعنى سركه و سركه ذهن را باز كند و خرد را فزايد.پ 16- در سرائر: از امام هفتم عليه السّلام كه فرشته‏اى در آسمان فرياد كند بار خدايا بركت ده به سركه‏سازان و سركه نوشان، سركه چون مرد خوبيست كه براى خاندان درخواست بركت كند گفتم: قربانت خلّالان و متخلّلان كيانند؟ فرمود خلالان سركه‏دارانند و متخلّلان آنان كه خلال كنند، خلال را جبرئيل با سوگند و گواه فرو آورده.پ بيان: يعنى استحباب و ابزار خلال را جبرائيل فرو آورده (476).پ 17- در مكارم: از امام صادق عليه السّلام سركه را باش كه نماند در درونت‏

 

جانورى جز كه آن را بكشد،پ فرمود: چه خوب نانخورشى است سركه، بار خدايا بركت ده بسركه كه نانخورش پيمبرانست‏پ فرمود: ما آغاز كنيم بسركه چنانچه شما بنمك زيرا سركه خرد را محكم كند، (217).پ بيان: گذشت كه منظور از سركه مى سركه انگور است، و معانى ديگرش در باب درمانهاى دردهاى اجزاء چهره گذشتند.پ 18- در دعوات راوندى: پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله فرمود: خدا و فرشته‏هايش رحمت فرستند بر سفره‏اى كه بر آن نمك است و سركه، و از بزيع بن عمرو بن بزيع است كه وارد شدم بر ابى جعفر عليه السّلام و او سركه و زيت ميخورد كاسه‏اى كه سياه بود و ميانش نوشته بود قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فرمود: اى بزيع نزديك آى نزديك شدم و بهمراهش خوردم سپس سه جرعه آبش را كه دانه نداشت نوشيد و بمنش داد و مانده‏اش را نوشيدم،پ امام صادق عليه السّلام فرمود: سركه و زيت از خوراك مرسلانست، فرمود: چه خوب نانخورشى است سركه صفراء را بشكند و دل را زنده كند و لثه را محكم و جانوران شكم را بكشد و فرمود: نانخورش كردن سركه شهوت زنا را ببرد.پ 19- در كتاب غايات: از امام ششم عليه السّلام كه دوستتر نانخورش براى رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله سركه بود و دوستتر سبزى باديان و شويت.پ 20- در دعائم: از پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله كه خوب نانخورشى است سركه، خوب نانخورشى است زيت كه بوى خوش پيغمبرانست و نانخورش آنان، مبارك است و بى‏نانخورش نيست خانه‏اى كه سركه دارد، و از جعفر بن محمّد عليه السّلام كه سركه صفرا را آرام كند، و دلها را زنده دارد،پ و از او است عليه السّلام كه براى يكى از يارانش سركه و زيت و گوشت سرد پيشداشت و با او خورد و گوشت را ميكند و در سركه و زيت فرو ميكرد و ميخورد، آن مرد گفت: قربانت خورش گوشت نيست، فرمود: اين خوراك ما و خوراك پيغمبرانست.

 

پ‏در مكارم: از امام صادق است كه خوب نانخورشى است سركه صفراء كشد و دل زنده كندپ از انس است كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود هر كه سركه ميخورد فرشته‏اى بر سرش ايستد و برايش آمرزشخواهد تا فارغ شود.پ 21- در قرب الاسناد: بسندش از على بن جعفر كه از برادرش امام هفتم عليه السّلام پرسيدم از خوردن سير و پياز با سركه فرمود باكى ندارد (154).پ 22- در خصال (636) بسندش تا امير المؤمنين عليه السّلام كه خوب نانخورشى است سركه صفراء كشد و دل زنده كند.

 

در محاسن: مانندش آمده (486).پ 23- در عيون (2/ 34) بسندش تا رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه خوب نانخورشى است سركه و ندار نيستند خاندانى كه سركه دارند، و فرمود سركه انگور بخوريد كه كرمهاى شكم را بكشد، در صحيفه رضا مانند خبر يكم آمده.پ 24- در محاسن (441) بسندش از جابر بن عبد اللَّه كه جمعى بر او وارد شدند و تيكه‏هاى نان و سركه براشان آورد و گفت: شنيدم رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله ميفرمود چه خوب نانخورشى است سركه.پ 25- و از همان (..) بسندش تا رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه خوب نانخورشى است سركه و در مسرف بودن مرد همين بس كه آنچه برش آرند نخواهد.