5)- ÂLİMLERİN SIFATLARI (nitelikleri) BABI

l-(63) ...Muaviye b. Vehb şöyle rivayet eder: Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’ın şöyle dediğini duydum:

«İlim öğrenin, onu yumuşak huylulukla ve ağır başlılıkla süsleyin. İlim öğret­tiğiniz kimselere karşı mütevazı olun. İlim öğrenmek istediğiniz kimseler karşısında da mütevazı olun. Sakın zorba âlimlerden olmayın; aksi takdirde bâtıl özellikleriniz, hak özelliklerinizi yok eder.»

2-(64)...Haris b. Muğire en-Nasrî rivayet eder ki:

Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm) "Allah 'tan ancak âlim kulları korkar." (Fatır, 28) ayetiyle ilgili olarak şöyle buyurmuştur:

«Bu ayette geçen âlimler niteliğiyle fiilleri, sözlerini doğrulayan kimse kaste­diliyor. Yoksa fiilleri sözlerini doğrulamayan kimse, âlim olamaz.»

3-(65) ...Ebu Said el-Kammat, el-Halebî'den, o Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’dan şöyle rivayet eder:

Emir'ül-Mü'minin (Ali aleyhisselâm) şöyle buyurdu:

«Size gerçek fakihin kim olduğunu haber vereyim mi?

-İnsanların ümitlerini Allah'ın rahmetinden kesmeyen.

-Allah'ın azabından emin olmamalarını sağlayan.

-Allah'a isyan anlamına gelen fiilleri işlemelerine ruhsat vermeyen.

-Kur'ân'ın bir kenara bırakılıp başka kitaplara yönelmelerine neden olmayan kimsedir.

Haberiniz olsun! Anlaşılmayan ilimde hayır yoktur. Haberiniz olsun! Dü­şünülmeyen okumada hayır yoktur. Haberiniz olsun! Tefekkürden yoksun ibadette hayır yoktur.» Diğer bir rivayette ise şu ifadeler yer alır:

«Haberiniz olsun! Anlaşılmayan ilimde hayır yoktur. Haberiniz olsun! Düşü­nülmeyen okumada hayır yoktur. Haberiniz olsun! Fıkıhsız ibadette hayır yoktur. Haberiniz olsun! Takvası olmayan kullukta hayır yoktur.»

4-(66) ...Safvan b. Yahya, Ebu’l-Hasan er-Rıza (Ali b. Musa aleyhisselâm)’dan şöyle rivayet eder:

«Dinde "derin kavrayış sahibi" olmanın belirtisi, yumuşaklık ve sessizliktir.»

5-(67) ...Ahmed b. Muhammed el-Berkî, ashabının bazısından merfu olarak Emir'ül-Mü'minin (Ali b. Ebu Tâlib aleyhisselâm)’ın şöyle dediğini rivayet etmişlerdir:

«Eğlenceye düşkünlük ve aldatıcılık, âlimin kalbinde yer edinemezler.»

6-(68) ...Muhammed b. Sinan, merfu olarak İmam'dan rivayet etmiştir ki:

Mer­yem oğlu İsa şöyle demiştir: «Ey Havariler topluluğu! Sizden bir isteğim var.»

Dediler ki: İsteğin yerine getirilecektir, ey Ruhullah!

İsa (aleyhisselâm) yerinden kalktı ve onların ayaklarını yıkadı.

Dediler ki: Bunu bizim yapmamız daha yerinde olurdu ey Ruhullah!

İsa (aleyhisselâm) şöyle dedi: «İnsanlar içinde hizmet etmeye en çok hakkı olan­lar âlimlerdir. Bu şekilde tevazu gösterdim ki, siz de benden sonra insanlar arasında bu şekilde tevazu gösteresiniz.»

Sonra İsa (aleyhisselâm) şöyle dedi: «Hikmet binası tevazu ile kurulur, kibirle değil. Nitekim ekinler de düz arazilerde yeşerirler, sarp dağlarda değil.»

7-(69) ...Muaviye b. Vehb, Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’dan rivayet eder ki:

Emir'ül-Mü'minin (Ali b. Ebu Tâlib aleyhisselâm) şöyle derdi:

«Ey ilim öğrenen kişi! Âlimin, üç alâmeti vardır: Bilgi, ağırbaşlılık ve ulu orta konuşmamak.

Âlimlik taslayan kimsenin de üç alâmeti vardır: Kendisinden yukarı olanlarla günahla kavga eder. Kendisinden aşağı olanlara galip gelip zulmeder. Zalimlere destek verir.»