1- امام صادق (ع) فرمود: خدا بر مردم حجت آورد بدان چه به آنها داده و به آنها معرفى كرده. 2- محمد بن حكيم گويد: به امام ششم (ع) گفتم: معرفت ساخت ساخت كيست؟ فرمود: ساخت خدا است بندگان را در ساخت آن سهمى نيست. 3- امام صادق (ع) در تفسير قول خداى عز و جل (115
سوره 9): «خدا را شيوه نبوده است كه مردمى را گمراه كند و از راه به در برد پس از آنكه آنها را هدايت كرده است تا به جايى كه راه تقوى را براى آنها آشكار كرده باشد» (خدا قومى را به گمراهى نياندازد تا آنكه براى آنها آنچه وسيله پرهيزكارى است بيان كند) فرمود: تا آنكه به آنها معرفى كند آنچه او را خشنود مىكند و آنچه او را خشمگين مىسازد. و خدا فرموده (8 سوره 91): «به نفس بشر الهام كرد راه خلاف روى و راه تقوى را» فرمود: يعنى بيان كرد چه كند و چه نكند، و فرمود (3 سوره 86): «به راستى ما راه را به او نموديم، يا قدر بداند و يا ناسپاسى كند» امام فرمود: يعنى به او شناسانديم يا عمل كند يا ترك كند. محمد طيار گويد: پرسيدم از او تفسير قول خدا را (17 سوره 41): «و اما ثمود را رهنمائى كرديم ولى كورى و گمراهى را بر هدايت و رهجوئى ترجيح دادند و پسنديدند» فرمود: يعنى به آنها نموديم و شناسانديم و در روايتى است كه يعنى براى آنها بيان كرديم. 4- حمزه بن محمد گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم از تفسير قول خداى عز و جل (10 سوره بلد): «و او را به دو نجد- بلندى- رهنمائى كرديم» فرمود: مقصود نجد خوبى و بدى و بدى است. 5- عبد الاعلى گويد: به امام صادق (ع) گفتم:- اصلحك الله- در مردم ابزارى نهاده شده است كه به وسيله آن درك معرفت كنند؟ گويد: فرمود: نه، گفتم: تكليف به تحصيل معرفت دارند؟
فرمود: نه، خدا بايد بيان كند، خدا احدى را مسئول نمىداند مگر به اندازهاى كه وسع او است و به او رسيده است و خدا احدى را مسئول نداند مگر نسبت بدان چه به او داده است و خدا قومى را محكوم به گمراهى نسازد مگر پس از آنكه براى آنها راه تقوى را بيان كند، فرمود: يعنى آنچه او را خشنود سازد و آنچه او را خشمگين كند به آنها بفهماند. 6- امام صادق (ع) فرمود: به راستى خدا نعمتى به بندهاى ندهد جز آنكه از طرف خود حجت را نسبت بدان نعمت بر او تمام كند، به هر كه خدا نعمت نيرومندى داده مسئول است كه قيام كند بدان چه براى او تكليف نهاده و متحمل كسانى باشد كه از او ناتوان ترند. و خدا بر هر كه نعمت وسعت مال و توانگرى داده مسئول آن ثروت است و بايد از فقراء رسيدگى كند و به آنها عطايا بدهد و خدا بر هر كه نعمت شرافت خانوادگى و زيبائى رخسار داده است مسئول است كه خدا را سپاس گذارد بر آن نعمت و گردن فرازى بر ديگران نكند و به واسطه شرافت و جمال خود حق ناتوانان را دريغ نكند.
