باب در بيان قول خدا تعالى

 «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‏ حَرْفٍ»پ 1- از فضيل و زراره، از امام باقر (ع) در تفسير قول خدا عز و جل (11 سوره حج): «برخى مردمند كه خدا را به محض حرف مى‏پرستند و اگر خوبى ديد آسوده خاطر است و اگر گرفته‏اى به او رسيد روى برگرداند، در دنيا و آخرت زيان كار است» زراره گويد: از امام باقر (ع) تفسير آن را پرسيدم، در پاسخ فرمود: اينان مردمى هستند كه خدا را مى‏پرستيدند و از پرستش هر كه جز خدا بر كنار شده بودند و در باره محمد (ص) و آنچه آورده بود شك داشتند و زبانى مسلمان شدند و گفتند:

أشهد أن لا اله الّا اللَّه و ان محمداً رسول اللَّه‏

و به قرآن هم اعتراف كردند و آنها با اين حال در باره محمد و آنچه آورده بود شك داشتند و در باره خدا شك نداشتند، خدا عز و جل فرمايد:

 «برخى مردمند كه مى‏پرستند خدا را به حرف» يعنى با شك در باره محمد (ص) و آنچه آورده است «و اگر به او خوبى رسد» يعنى عافيت در خود و مال و فرزندش بيند «بدان آسوده خاطر و دل بسته شود» و بدان خشنود گردد «و اگر فتنه‏اى به او رسد» يعنى بلائى در تنش يا مالش به فال بد گيرد و از ادامه اقرار بر پيغمبر (ص) بدش آيد و به توقف و شك بر گردد و به دشمنى خدا و رسول و انكار به پيغمبر و آنچه‏

 

پ‏آورده است برخيزد.پ 2- از زراره، گويد: از امام باقر (ع) پرسيدم از تفسير قول خدا عز و جل (11 سوره حج): «و برخى مردمند كه خدا را به حرف مى‏پرستند» فرمود: آنان مردمى بودند كه خدا را يگانه مى‏دانستند و از پرستش معبودان ديگر دست برداشتند و از شرك بدر آمدند و نفهميدند كه محمد (ص) رسول خدا است و آنها خدا را مى‏پرستيدند با شك در باره نبوّت محمد (ص) و آنچه آورده بود و نزد رسول خدا (ص) آمدند و گفتند كه: ما ملاحظه مى‏كنيم، اگر اموال ما بسيار شد و تن ما سالم ماند و فرزندان ما سالم ماندند، مى‏دانيم كه او راست مى‏گويد و راستى كه رسول خدا است و اگر جز اين باشد تأمل مى‏كنيم.

 

خدا عز و جل فرمود: «اگر به او خوبى رسد بدان مطمئن شود» يعنى عافيت در دنيا «و اگر به او فتنه‏اى رسد» يعنى بلائى در جان و مالش «رو بر گرداند» يعنى به شك و شرك برگردد «زيان كار باشد در دنيا و آخرت و اين خود زيان آشكارى است** در برابر خدا بخواند كسى را كه زيان و سودى به او ندارد» فرموده كه: به شرك بر گردد و جز خدا را بخواند و جز خدا را بپرستد، پس برخى از آنهايند كه بفهمند و ايمان در دل آنها نشيند و بگروند و باور كنند و از مقام شك برآيند و به ايمان گرايند و برخى به حال شك بپايند و برخى هم به شرك برگردند.