باب ستايش و ثناء پيش از دعا

پ‏1- از حارث بن مغيره، گويد: شنيدم امام صادق (ع) مى‏فرمود:

مبادا چون يكى از شماها خواهد از پروردگار خود حاجتى براى دنيا و آخرت بخواهد بدان مبادرت كند تا آغاز سخن كند به ستايش و مدح خدا و طلب رحمت بر پيغمبر (ص) و سپس حوائجش را بخواهد.

 

پ‏2- از محمد بن مسلم، گويد: امام صادق (ع) فرمود:

راستى در كتاب امير المؤمنين (ع) است كه مدح پيش از در خواست است و هر گاه به درگاه خدا عز و جل دعا كنى، او را تمجيد كن، گفتم: چه گونه‏اش تمجيد كنم؟ فرمود:

مى‏گوئى: اى كسى كه به من از رگ گردن نزديكترى، اى كه هر چيز را خواهى به خوبى انجام دهنده‏اى، اى كسى كه ميان مرد و دلش حائل مى‏شوى، اى كسى كه او در نظر انداز برترى است، اى آنكه چيزى به مانندش نيست.پ 3- از امام صادق (ع)، فرمود:

همانا كه آن (يعنى آداب دعا) مدح است و ستايش و سپس اقرار به گناه، سپس در خواست راستش اين است كه به خدا هيچ بنده‏اى از گناه بيرون نشود جز به اقرار و اعتراف.پ 4- از امام صادق (ع) مانند همين روايت 3 (با اين تفاوت) كه فرمود: سپس ثناء و سپس اعتراف به گناه كن و سپاسگزار و تسبيح و تهليل بگو و بر او ستايش كن و صلوات بفرست بر محمد و آل محمد (ص) سپس در خواست كن تا به تو عطا شود.پ 5- از حارث بن مغيره كه امام صادق (ع) فرمود:

هر گاه خواهى دعا كنى، خدا عز و جل را تمجيد كن و سپاسگزار و تسبيح و تهليل بگو و بر او ستايش كن و صلوات بفرست بر محمد و آل محمد (ص) سپس درخواست كن تا به تو عطا شود.پ 6- امام صادق (ع) فرمود: هر گاه يكى از شماها حاجتى‏

 

خواهد، بايد پروردگارش را ستايش كند و مدح گويد، زيرا چون مردى حاجتى از سلطان جويد، براى او سخنى آماده سازد كه بهتر از آن نتواند، پس هر گاه حاجت خواستيد، خداى عزيز جبار را تمجيد كنيد و مدح نمائيد و بر او ستايش كنيد، مى‏گوئى: اى بخشنده‏ترين هر كه عطا كرده و بهترين كسى كه از او خواهش شده، اى مهربان‏تر كسى كه از او مهر خواهند، اى يگانه، اى بى‏نياز، اى كسى كه نزاده‏اى و زائيده نشدى و نمى‏باشد براى او همتاى، اى كسى كه نگرفته است همسرى و نه فرزندى، اى كسى كه هر چه مى‏خواهد، مى‏كند، و هر چه اراده سازد، بدان حكم مى‏دهد و هر چه را دوست دارد، اجراء مى‏نمايد، اى كسى كه ميان مرد و دلش حائل مى‏شود، اى كسى كه در منظره اعلا است، اى كسى كه به مانندش چيزى نيست، اى شنوا اى بينا. و از نامهاى خدا عز و جل بسيار بياور، زيرا نامهاى خدا بسيار است و صلوات فرست بر محمّد (ص) و آلش و بگو: بار خدايا از روزى حلالت بر من وسعت بده و به اندازه‏اى كه آبروى خود را نگهدارم و آنچه بر من سپرده است بپردازم به وسيله آن، و رحم خود را پيوست دارم و كمك كنم و برايم در حج و عمره كمك باشد.

و فرمود: مردى به مسجد در آمد و دو ركعت نماز خواند و از خدا عز و جل درخواست كرد، سپس رسول خدا (ص) فرمود: اين بنده شتابانه به درگاه پروردگارش رفت و ديگرى آمد و نماز گزارد و سپس خدا عز و جل را ستايش كرد و صلوات بر پيغمبر فرستاد (و آلش) پس رسول خدا (ص) فرمود: درخواست كن تا به تو عطا شود.پ 7- امام صادق (ع) فرمود:

 

مردى به مسجد آمد و هنوز ستايش خدا نكرده و صلوات بر پيغمبر (ص) نفرستاده آغاز خواهش از خدا نمود، پس رسول خدا (ص) فرمود: اين بنده شتابانه به درگاه پروردگارش رفت، سپس ديگرى آمد و ستايش خدا عز و جل نمود و صلوات بر رسول خدا (ص) فرستاد و رسول خدا (ص) فرمود: درخواست كن تا به تو عطا شود، سپس فرمود: در كتاب على (ع) است كه ستايش بر خدا و صلوات بر رسولش پيش از درخواست است و مقدمه آن است و راستى يكى از شماها كه نزد مردى آيد و حاجتى خواهد، دوست دارد كه پيش از درخواست حاجتش براى او سخن خوشى گويد.8- از عثمان بن عيسى، از كسى كه براى او باز گفته كه گويد: به امام صادق (ع) گفتم: دو آيه در قرآن خدا است عز و جل كه آنها را مى‏جوئيم و نمى‏يابيم، فرمود: آن دو كدامند؟ گفتم: قول خدا عز و جل (60 سوره مؤمن): «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم»، ما او را مى‏خوانيم و اجابتى دريافت نمى‏كنيم، فرمود: به نظر تو خداوند وعده خلافى مى‏كند؟ گفتم: نه، فرمود: پس اين از چه راه است؟

گفتم: نمى‏دانم، فرمود: ولى من به تو خبر مى‏دهم، هر كه خدا عز و جل را اطاعت كند در آنچه به او فرمان داده است و سپس او را از جهت دعا بخواند، خدا اجابت كند، گفتم: جهت دعا چيست؟

فرمود: راه دعا اين است كه خدا را سپاسگزارى و حمد كنى و نعمتى كه به تو داده است ياد آور شوى و سپس او را شكر گزارى و سپس صلوات فرستى بر محمد (ص) و آلش و سپس گناهان خود را ياد كنى و بدان‏ها اعتراف نمائى و سپس از آنها به خدا پناه برى، اين راه دعا است، سپس فرمود: آيه ديگر چيست؟ گفتم: قول خدا عز و جل (39

 

سوره زمر): «و هر آنچه را از هر چه باشد خرج كنيد عوضش را مى‏دهد و او بهترين روزى دهنده‏ها است»، من خرج مى‏كنم و عوضش را نمى‏بينم، فرمود: به نظر تو خدا عز و جل خلف وعده مى‏كند؟ گفتم: نه، فرمود: پس اين از چيست؟ گفتم: نمى‏دانم، فرمود: اگر چنانچه هر يك از شماها مالى را از راه حلالش به دست آورد و آن را در راه حلالش خرج كند و هيچ درهمى (ريالى) خرج نكند جز آنكه به او عوض داده شود.پ 9- از امام صادق (ع) فرمود:

 

هر كه شاد شود كه دعايش به اجابت رسد، بايد كسب خود را پاك و حلال كند.