باب ظلم و ستمكارى

پ‏1- از امام باقر (ع)، فرمود:

ستم بر سه گونه است: ستمى كه خدا بيامرزد، و ستمى كه خدا نيامرزد، و ستمى كه خدا از آن صرف نظر نكند.

اما ستمى كه خدا نيامرزد: شرك است، و آنكه خدا بيامرزد:

 

ظلم به نفس است، و آن ستمى كه از آن صرف نظر نكند: ديونى است كه بنده‏ها به يك ديگر دارند.2- از امام صادق (ع) در تفسير قول خدا عز و جل (14 سوره فجر): «راستى كه پروردگارت در كمين‏گاه است» فرمود: پلى است در صراط كه هيچ بنده‏اى با بدهكارى از آن نگذرد.پ 3- يك شيخى از قبيله نخع گويد: به امام باقر (ع) گفتم:

من از زمان حجّاج پيوسته تا كنون فرماندار بوده‏ام، براى من توبه ميسّر است؟ گويد: جوابى نداد، و من دوباره پرسيدم، در پاسخ فرمود:

نه، تا به هر صاحب حقى، حق او را بپردازى.پ 4- از امام صادق (ع)، فرمود:

هيچ مظلمه‏اى از آن مظلمه سخت‏تر نيست كه صاحبش جز خداوند كمكى به دست نياورد.پ 5- از امام باقر (ع)، كه چون مرگ على بن الحسين (ع) در رسيد، مرا به سينه چسبانيد، سپس فرمود:

اى پسر جانم! من به تو سفارش كنم بدان چه پدرم هنگام مرگش به من سفارش كرد و به همانچه كه او يادآور شد كه پدرش به او سفارش كرده است، فرمود:

 

پسر جانم! مبادا ستم روا دارى به كسى كه برابر تو جز خدا ياورى نيابد.پ 6- امير المؤمنين (ع) فرمود:

هر كه از قصاص هراسد، از ستم به مردم دست بدارد.پ 7- از امام صادق (ع)، فرمود:

هر كه بامداد كند و ستم بر كسى را در دل ندارد، خدا هر گناهى كه در آن روز كرده است بيامرزد، تا خونى نريزد، و به ناحق مال يتيم را نخورد.پ 8- رسول خدا (ص) فرمود:

هر كه صبح كند و قصد ستم به كسى ندارد، خدا خطائى كه مرتكب شود، بيامرزد.پ 9- از امام صادق (ع) فرمود:

هر كه ستمى كند، بدان گرفتار شود در خودش يا در مالش يا در فرزندش.پ 10- و فرمود (ع) كه: رسول خدا (ص) فرموده است:

از ستم بپرهيزيد كه تاريكى روز رستاخيز است.پ 11- ترجمه آن در حديث 10 گذشت.

 

پ‏12- از امام باقر (ع)، فرمود: احدى نباشد كه مرتكب ستمى شود و حق ديگرى را ببرد، جز آنكه خدا او را بدان بگيرد، در باره خودش باشد يا مالش و اما ستمى كه ميان او و خدا باشد، چون توبه كند، خدا او را بيامرزد.پ 13- از عبد الأعلى مولى آل سام، گويد: امام صادق (ع) آغاز سخن كرد و فرمود: هر كه ستم كند، خدا بر او چيره كند كسى را كه به او ستم كند يا به فرزند او و يا به فرزندِ فرزندش، من گفتم:

او ستم كند و خدا ظالمى را به فرزندش يا فرزندِ فرزندش مسلّط سازد؟ فرمود: خدا عز و جل فرمايد (9 سوره نساء): «بايد آن كسانى كه اگر به جاى خود گذارند نژادى ناتوان كه بر آنها نگرانند (از ستم ديگران) و بايد از خدا در پرهيز باشند و بايد بگويند گفتار درست و محكم».پ 14- از امام صادق (ع) كه خدا عز و جل به يكى از پيغمبران خود در كشور يكى از جبّاران، وحى فرستاد كه: نزد اين جبّار برو و به او بگو: من تو را نگماردم براى خون ريزى و گرفتن اموال، و همانا تو را گماردم تا ناله ستم رسيده‏ها را از من باز دارى و داد آنها را بدهى زيرا من از حق آنها نگذرم اگر چه كافر باشند.

 

پ‏15- از ابى بصير، گويد: از امام صادق (ع) شنيدم مى‏فرمود: هر كه مال برادر خود را به ستم بخورد و به او برنگرداند، در روز رستاخيز، پاره‏اى از آتش خورده است.پ 16- امام صادق (ع) فرمود:

ستم‏كننده و كمك كار او در ستم و آنكه ستم او را بپسندد، هر سه، شريك در آن هستند.پ 17- از هشام بن سالم، گويد: شنيدم امام صادق (ع) مى‏فرمود: راستى بنده‏اى ستم كشد و پيوسته دعا كند تا ستمگر شود.پ 18- از امام صادق (ع)، فرمود:

هر كه براى ستمِ ستمكارى عذر بتراشد، خدا ظالمى را بر او مسلّط كند و اگر دعا كند، براى او مستجاب نشود، و خدا در برابر ستمى كه به او شده به او ثوابى ندهد.پ 19- از امام صادق (ع)، فرمود:

خدا از ظالم به وسيله ظالم انتقام بگيرد، و اين است معنى قول خدا عز و جل (129 سوره انعام): «و همچنين ظالمان را بر يك ديگر گمارديم» (براى انتقام).پ 20- از امام صادق (ع) كه رسول خدا (ص) فرمود:

 

هر كس به ديگرى ستم كرد و او را دست داد (و دسترسى به او ندارد كه از او رضايت و برائت جويد) از خدا براى او آمرزش خواهد، زيرا كه آن آمرزش‏جوئى كفاره آن گردد.پ 21- رسول خدا (ص) فرمود:

هر كه بامداد كند و قصد ستم به كسى ندارد، خدا هر گناهى كرده بيامرزد.پ 22- از ابى بصير كه دو مرد خدمت امام صادق (ع) رسيدند براى كشمكش و معامله‏اى كه با هم داشتند، و چون امام (ع) سخن هر دو را شنيد فرمود: هلا راستش اين است كه كسى دست نيافته به خيرى بهتر از آنچه به وسيله ظلم بدان دست يابند، هلا راستى مظلوم از دين ظالم بگيرد بيش از آنچه ظالم از مال او گرفته است، سپس فرمود: هر كه به مردم بد كند، زشت و بى‏انتظار نشمارد كه به او بد كنند، هلا آدمى‏زاده همان را درود كه بكارد، و هيچ كس از تخمه تلخ، شيرينى برنگيرد، و نه از تخمه شيرين، تلخى، و آن دو مرد پيش از آنكه از جا برخيزند، با هم صلح و سازش كردند.پ 23- از امام صادق (ع) كه رسول خدا (ص) فرمود:

 

هر كه از قصاص ترسد، دست از ستم به مردم بازگيرد.