باب سى و ششم عوض دادن بخوبيها و نكوهش بدى كردن در برابر نيكى و در باره اينكه مؤمن گمنام است

قرآن مجيد

پ‏1- الروم (آيه 39) و آنچه بريا دهيد تا در اموال مردم فزونى يابد نزد خدا فزون نشود.

 

پ‏2- الرحمن (آيه 60) آيا پاداش نيكى كردن جز نيكى است.پ 3- المدثر (آيه 6) و منت منه تا فزون طلب باشى.

اخبار باب‏

پ‏1- علل الشرائع: بسندش تا رسول خدا (ص) كه دست خدا بالاى سر مكفرين (گمنامان) باشد كه برحمت در پرواز است.پ 2- همان: بسندى كه ميرسد بامام ششم (ع) كه فرمود: مؤمن مكفر و گمنام است زيرا كار خيرش بدرگاه خدا عز و جل بالا ميرود و در ميان مردم منتشر نشود و كافر نامدار و مشهور است زيرا كار خيرش در ميان مردم منتشر شود و بسوى آسمان بالا نرود.پ 3- همان: بسندش تا امامان (ع) فرمود: رسول خدا (ص) گمنام است قدردانى احسانش نشده با اينكه بقريش و عرب و عجم احسان كرده، چه كسى بالاتر از رسول خدا (ص) باين خلق احسان كرده و ما خاندان هم ناسپاسى شديم احسان ما را قدر نشناسند و مؤمنان خوب هم گمنام و سپاس نشده‏اند و قدردانى از كارهاى خيرشان نشود.پ 4- معانى الاخبار: بسندش تا امام باقر (ع) كه امير مؤمنان (ع) فرمود: هر كه عوضى دهد برابر خوبى كه باو شده است پاداش داده، و هر كه دو برابر عوض دهد قدردانى كرده و هر كه قدردانى كند رادمرد است و هر كس بداند كار خويش خوبى بخود او است در نيكى كردن بمردم كندى نكند، و دوستى آنها را پر نخواهد، از ديگرى مخواه شكر آنچه به خود كرده‏اى و آبرويت را بدان حفظ كرده‏اى، و بدان كه نياز خواه از تو آبرويش در برابر آبروى تو حفظ نكرده تو آبرودارى كن از اينكه جواب رد باو ندهى.پ 5- خصال: بسندش تا امام باقر (ع)، فرمود: چهارند كه زودتر كيفر كشند: كسى كه باو احسان كردى و در عوض بتو بدى كرده، و كسى كه باو ستمى نكردى و او بتو ستم كرده، و كسى كه با او پيمانى بستى و قصد تو وفاء كردنست و قصد او پيمان شكستن، و كسى كه با خويشانش صله رحم كند و آنها با او قطع رحم كنند.پ 6- همان: در وصيت پيغمبر (ص) بعلى مانندش آمده.پ گويم: پاداش دادن باحسان با چند سند در باب كليات مكارم گذشته.پ 7- كتاب حسين بن سعيد: بسندى تا امام ششم كه ميفرمود: در قرآن خدا يك آيه ثبت است، گفتم: آن كدام است؟ فرمود قول خدا تبارك و تعالى (60 سوره الرحمن) آيا جزاء احسان جز احسانست بر كافر و مؤمن و نيك و بد همه حكمفرما است، هر كه به او

 

 

خوبى شد بر اوست كه عوض بدهد و عوض دادن همين نيست كه بمانند او بوى خوبى كند بلكه اين را هم بداند كه فضل تقدم با اوست.پ 8- همان: بسندش تا رسول خدا (ص) كه فرمود: هر كه بنام خدا از شما درخواست كرد باو بدهيد، و هر كه احسانى بشما كرد عوضش بدهيد و اگر نتوانيد آنقدر باو دعا كنيد كه پنداريد باو عوض داديد.پ 9- همان: بسندى تا امام ششم (ع) كه خدا خلقى از بنده‏هاش آفريده كه به مستمندان شيعه ما كمك كنند تا بدان ثوابشان دهد، رسول خدا (ص) فرمود: همين بس است در ستايش برادرى كه بتو احسانى كرده كه بگوئى خدا جزاى خيرت دهد، و چون در غيابش نام او را برند بگوئى خدا جزاى خيرش دهد، در اين صورت باو عوض دادى.پ 10- اختصاص: امام صادق (ع) فرمود: لعنت خدا بر آنكه راه كار خير را بندد و آن كسى است كه باو احسان شود و او ناسپاسى كند و مانع شود كه بديگرى خيرى رساند.پ 11- الدره الباهره: امام كاظم (ع) فرمود: احسان يك غل است بر گردن گيرنده كه آن را نگشايد جز عوض دادن يا تشكر.پ 12- مجمع البيان (ج 9 ص 208): بسندى تا امام ششم (ع) كه ميفرمود: يك آيه در قرآن خدا ثبت است (و قريب مضمون شماره 7 را آورده).پ 13- نهج البلاغه: امير مؤمنان (ع) فرمود: بدكردار را بازدار به پاداش دادن به خوشكردار.