باب چهارم در باره تراشيدن و بريدن موى سر و دسته كردن آن و پرورش آن و در پاكيزه كردن سرو تن با آب و دور كردن بوهاى بد و شستن جامه‏

 اخبار باب‏

پ‏1- مكارم الاخلاق: تا رسول خدا (ص) كه بمردى فرمود: بتراش كه آن بزيبائى تو افزايدپ و امام صادق (ع) فرمود سر تراشيدن در جز حج و عمره براى دشمنان شما مثله است براى شما زيبائى است (و توضيح آن در گفته پيغمبر است كه خوارج را وصف كرد و فرمود:) كه آنها بجهند از دين چون تير از كمان و نشانشان سيخ بودن موى آنها است (كه آن را رها كنند و خيس كنند نه بتابند و نه شانه زنند و مو چون خار نمايد: يا بتراشند و بجايش موئى رويد بمانند خار) كه در دنبال و آن تراشيدن سر است و ترك روغن مالى‏پ و از كتاب نوادر الحكمه است تا على (ع) كه فرمود: سر كودكان را جابجا نتراشيد.پ و در تهذيب الاحكام است از امام صادق (ع) كه كودكى را نزد رسول خدا (ص) آوردند برايش دعا كند و نكرد چون سرش جابجا تراشيده بود و فرمود همه سرش را بتراشند.پ نوفلى گفته: قزع اينست كه بتراشند جايى را و وانهند جايى را.پ و روايتست كه چون خواهد سر بتراشد از جلو سرآغاز كند تا دو استخوان بناگوش و بگويد

بسم الله و بالله و على مله رسول الله‏

بار خدايا بهر مو بمن نورى بده در روز قيامت و چون تمام كرد بگويد: بار خدايا مرا با تقوى زيور كن و از هلاكت دور دارپ و از كتاب طب الائمه است كه نظافت با تيغ‏تراش در هر هفته است و با نوره در هر دو هفته كه 15 روز است.پ و از كتاب لباس: امام رضا (ع) فرمود: سه تا را هر كه شناسد از دست ننهد: آراستن مو جماع كنيزان و برچيدن جامه.پ و فرمود: سه تا روش فرستاده‏ها است: بوى خوش زدن، و آراستن مو، و بسيار جماع كردن.پ و بسندى تا امام رضا (ع) كه بآن حضرت گفتيم: مردم پندارند هر تراشيدن جز در منى مثله است فرمود: سبحان الله امام كاظم (ع) از حج كه برميگشت يعنى پدرش بيكى از مزرعه‏هاى خود ميرفت و بمدينه وارد نميشد تا سرش را ميتراشيد. و از امام صادق است كه پيغمبر (ص) فرمود: موى خوب از پوشش خدا داده است آن را

 

محترم شماريد،پ و باز فرمود: هر كه مو گزارد خوبش را و گر نه آن را بستردپ و از آن حضرت است كه فرمود هر كه مو نهد و آن را تفرقه نكند خدا آن را با اره آهنين تفرقه كند، و موى سر رسول خدا (ص) كوتاه بود و باندازه تفرقه نبود،پ و از امام صادق (ع) كه فرمود: مو را از خود بر افكنيد كه زيبائى آورد.پ و از كتاب لباس است كه ايوب بن هارون گفت: پرسيدم از امام ششم (ع) كه رسول خدا (ص) موى خود را تفرقه ميكرد؟ فرمود: نه موى آن حضرت وقتى دراز ميشد تا پره گوشش بود.پ و از عمرو بن ثابت كه بامام صادق (ع) گفتم آنها روايت آرند كه جدا كردن مو سنت است فرمود: آن سنت نيست، گفتم پندارند پيغمبر جدا ميكرده فرمود، نه و پيغمبران موى بر نمى‏گرفتند.پ 2- كتاب زيد نرسى: از امام كاظم (ع) كه فرمود: چون موى سر برگيرى از جلو سر آغاز كن، و در بناگوش تا به پشت سر كه سنت چنين است و بگو

بسم الله و بالله و على مله ابراهيم و سنه محمد و آل محمد حنيفا مسلما و ما انا من المشركين.

بار خدايا به هر تار مو و دسته آن در دنيا بمن نورى بده در روز قيامت بار خدايا بجاى آن بمن موئى بده كه تو را نافرمانى نكرده و آن را زينت من ساز و وقار در دنيا و نورى درخشان در روز جزا و آنگاه مويت را جمع كن و خاك كن و بگو بار خدايا بسوى بهشتش دار نه بسوى دوزخ و مقدسش نما و بر آن خشم مگير و پاكش دار تا آن را كفاره سازى براى گناهانى كه از من فرو ريزند پس از آن و آنچه بجايش آيد آن را خوب و زيور و وقار ساز و نور در قيامت و درخشان يا ارحم الراحمين بار خدايا مرا زيور كن به تقوى و دور دار مويم و تنم از گناهان و دورم دار از هلاك كه كسى جز تو نتواند.پ 3- قرب الاسناد: بسندى تا امام باقر (ع) كه وحى از پيغمبر بسته شد و گفتند: وحى از تو بسته شده يا رسول الله؟ فرمود: چگونه وحى از من بسته نشود و شما ناخنهاى خود را نگيريد و از بوى خود نپرهيزيد.پ 4- قرب الاسناد: تا رسول خدا (ص) كه بس است آب براى خوشبوئى شستن سر چرك را ببرد و آلودگى را بسترد، و فرمود:پ 5- خصال: در اربعمائه امير مؤمنان (ع) فرمود:

شستن جامه هم آزره را بزدايد و پاكى است براى نماز،پ و فرمود: با آب خود را پاك كنيد از بوى گندى كه آزار كند و بخود برسيد زيرا خدا دشمن دارد از بندگانش كثيفى كه نفرت كند از او همنشين او، و فرمود: آب را پاك‏كننده برگيريد.

 

پ‏گويم: برخى اخبار را در باب طيب آورديم.پ 6- قرب الاسناد: تا امام باقر (ع) فرمود: هر كه جامه‏اى دارد بايد پاكيزه‏اش دارد و هر كه باركشى دارد بايد فربهش دارد، و هر كه زنى دارد بايد گراميش شمارد كه همانا همسر هر كدام شما براى سرگرمى و خوشى است هر كه داردش ضايع نكندش، و هر كه مو بر سر دارد جدايش سازد و هر كه نكند خدا روز قيامت با اره آتشين جدايش سازد.پ گويم: فرق مو در باب سنن حنيفيه گذشت.پ 7- ثواب الاعمال: تا اسحاق كه امام صادق (ع) كه بمن فرمود: مويت را از بن بكن تا جانور و شوره و چركش كم شود و گردنت سطبر شود و چشمت روشن باشد.پ 8- فقه الرضا: مبادا جداسازى را از دست بدهى اگر مو بر سر دارى كه از امام صادق (ع) روايت است كه فرمود: هر كه مويش را تفرقه كند خدا آن را باره آتشين در دوزخ تفرقه كند.پ 9- همان: و چون خواهى موى سر برگيرى از جلو سر آغاز كن كه آن سنت است و بگو

بسم الله و بالله و على مله رسول الله و سنيه حنيفا مسلمان و ما انا من المشركين‏

 

بار خدا بده بمن در برابر هر تار مو نور درخشانى در روز قيامت و چون تمام كردى بگو بار خدا زيورم كن بتقوى دورم كن از هلاك و دور كن مو در تنم را از گناهان و از هر چه بد دارى از من كه من براى خود ندارم سودى و زيانى، رو بقبله باش و از پيش سر آغاز كن و بتراش تا دو استخوان بناگوش.پ 10- سرائر: تا امام كاظم (ع) كه ميفرمود: چون موى سر دراز شود چشم ضعيف گردد و ديدش برود، و نابود كردن مو چشم را روشن كند و ديدش را بيفزايد.پ 11- همان: تا على (ع) كه نهى كرد از قنازع و قصص و نگار با خضاب، فرمود: همانا زنان بنى اسرائيل هلاك شدند براى قصص و نگار خضاب.پ 12- همان: تا جابر كه تراشيدن سر براى جوان مثله كردنست و براى پير وقار است.