باب دهم- انجير

پ‏1- در محاسن (553) بسندش از ابى جعفر عليه السّلام كه چون پادشاه قبط براى ويران كردن بيت المقدس بيرون شد مردم گرد حزقيل پيغمبر را گرفتند و بدو شكوه كردند، فرمود: بسا امشب با پروردگارم مناجات كنم و شبانه با پروردگارش در مناجات شد و خدايش وحى كرد من كار شما را بسازم و رفتند و خدا بفرشته هوا وحى كرد كه نفس آنها را بند آورند و همه لشكر قبط مرده‏اند و بامداد حزقيل پيغمبر بمردم خود گزارش داد و بيرون شدند و ديدند همه مرده‏اند، حزقيل خودبين شد و گفت سليمان پيغمبر از من برتر نبود با اين معجزه كه دارم و كبدش زخم شد و آزارش داد و بدرگاه خدا خشوع و تذلّل كرد و بر خاكستر نشست، و خدايش وحى كرد كه شير انجير را بگير و از برون بسينه خود بمال و چنين كرد و آرام شد.پ 2- در محاسن (554) بسندش از امام رضا عليه السّلام كه انجير گند دهن را ببرد و استخوان را سخت كند و مو را بروياند و درد را ببرد تا آنجا كه با او نيازى بدارو نماند، فرمود: انجير مانندتر چيزيست به روئيدنى و بهشت و گند دهن را ببرد.

در مكارم: از امام رضا عليه السّلام مانندش آمده،پ در كافى (6/ 35) بسندش آن را آورده تا گفته او- انجير مانندترين چيز بروئيدنى بهشت است و در آنست كه «دهان و استخوان را سخت كند».پ بيان: بسا مانندترى او براى اينست كه در درونش هسته دور انداختنى نيست چنانچه بيايد.پ 3- در طب (137) بسندش از محمّد بن عرفه كه در ايام امام رضا عليه السّلام و مأمون در خراسان بودم و به آن حضرت گفتم: يا بن رسول اللَّه چه گوئى در باره خوردن انجير فرمود: براى قولنج خوبست آن را بخوريدپ و از امير المؤمنين عليه السّلام كه خوردن انجير را باشيد كه براى قولنج خوبست و كم ماهى بخوريد كه گوشتش تن را بجوشاند و بلغم را فزايد و نفس را تنگ كند،پ و هم از امير المؤمنين عليه السّلام است كه‏

 

خوردن انجير سدّه را نرم كند و براى بادهاى قولنج خوبست در روزش بسيار بخوريد و در شب كمتر.پ 4- در مكارم (198) از ابى ذر كه طبقى كه انجير داشت براى پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله هديه آوردند و بيارانش فرمود: بخوريد و اگر گويم يك ميوه از بهشت آمده است بايد بگويم همين است زيرا ميوه بى‏هسته است كه براى بواسير خوبست و نقرس را نافع است،پ در فردوس مانندش را از ابى ذر آورده كه فرمود: راستى ميوه بهشت هسته ندارد ..پ 5- در مكارم (..) در حديث است كه هر كه خواهد دلش نرم باشد پيوسته انجير بخورد،پ و از كعب است كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: انجير تر و خشك را بخوريد كه نيروى جماع فزايد و بواسير را برد و نقرس و سردى معده را نافع باشد.پ بيان: جوهرى گفته: بلس بحركت لام چيزيست مانند انجير و در يمن بسيار است و در قاموس گفته: چيزى است چون انجير و يا خود انجير است، در نهايه است كه «هر كه خواهد دلش نرم باشد بايد بلس بخورد» و آن بفتح باء و لام انجير است، گفتند: ميوه ايست در يمن مانند انجير و گفتند: عدس است و بضم باء و لام هم خواندند و در حديث ابن جريج است كه عطاء را پرسيدم از زكاة دانه‏ها گفت: در همه آنها زكاتست و ذرّت و گاورس و بلس و جلجلا جلجلان را نام برده و آن را بلسن بنون هم خوانند (و گواهانى آورده كه بلس بمعنى عدس است).

در قاموس گفته: نقرس با كسر همزه و را، ورم و دردى است در بندهاى دو كعب و انگشتان پاها و گفته ابرده بكسره رطوبتى است در درون. در نهايه گفته:

 

خربزه ابرده را براندازد در حديث است، و آن بكسر همزه و راء درديست معروف بواسطه غلبه سردى و رطوبت كه سستى از جماع آورده و همزه‏اش زياديست.پ 6- در فردوس: از ابن عباس كه پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر كه خواهد دلش نرم شود پيوسته بلس بخورد يعنى انجيرپ و هم از پيغمبر است صلى اللَّه عليه و آله كه انجير بخوريد كه بهر سويش نگاشته بسم اللَّه القوى.