پ1- ريان بن شبيب گويد: هنگامى كه مأمون اراده كرد براى خود به عنوان امير المؤمنين و براى حضرت رضا عليه السّلام به عنوان ولايتعهدى و براى فضل بن سهل به عنوان وزارت بيعت بگيرد، دستور داد سه كرسى كنار هم قرار دادند.
هنگامى كه اين سه نفر روى كرسيها قرار گرفتند دستور داد مردم بيايند و بيعت كنند مردم مىآمدند و كف دست راست خود را در كف دست آنها قرار مىدادند به طورى كه انگشت ابهام و انگشت ميانه روى دست آنها قرار مىگرفت.
بعد از همه جوانى از انصار آمد و دست راست خود را از بالاى انگشت خنصر تا بالاى ابهام بالا برد و در دست امام رضا عليه السّلام گذاشت، در اينجا حضرت رضا تبسم كردند و فرمودند: كسانى كه با ما بيعت كردند همه نيت فسخ داشتند جز اين جوان كه درست و صحيح و از روى قصد و نيت بيعت كرد.
مأمون گفت: فسخ بيعت چيست؟ امام رضا فرمودند: عقد بيعت از بالاى انگشت خنصر تا بالاى انگشت ابهام است، و فسخ آن به عكس مىباشد، راوى گويد مردم در اينجا با شنيدن اين سخن به گفتگو مشغول شدند و همهمه شد مأمون در اين هنگام دستور داد تا دوباره مردم به همان طريق كه امام رضا گفتند بيعت كنند.
پدر اينجا مردم از اين وضع ناراحت شدند و گفتند كسى كه هنوز از گرفتن بيعت صحيح اطلاع ندارد چگونه مىتواند بر مردم امامت كند، و كسى كه دانش او بيشتر است سزاوارتر است كه امام باشد و همين موضوع باعث ناراحتى مأمون شد و او را وادار كرد تا امام رضا عليه السّلام را مسموم كند.پ 2- ابو هريره روايت مىكند كه حضرت رسول صلّى اللَّه عليه و اله فرمود: خداوند به سه نفر نظر رحمت ندارد و اعمال آنها را قبول نمىكند و آنان را گرفتار عذاب مىنمايد، مردى كه با امامى بيعت كند و در اين بيعت قصدش دنيا باشد، و اگر آنچه را مىخواهد به او بدهد با او همراهى مىكند و اگر خواسته او را اجابت نكند او را رها مىنمايد.
دوم مردى كه از شخصى متاعى خريده باشد و او سوگند ياد مىكند كه بهاى آن را پرداخته است صاحب متاع هم او را گواهى مىدهد و او متاع را مىگيرد و مىرود، در صورتى كه مشترى دروغ مىگفته و بهاى متاع را پرداخته است، سوم كسى كه در بيابانى سوزان آب در اختيار دارد و آن را از مسافران منع مىكند.پ 3- على بن جعفر از برادرش روايت مىكند كه فرمود: سه چيز سبب هلاكت مىگردد كسى كه نقض بيعت كند، و سنتها را ترك نمايد و از اجتماعات كنارهگيرى كند.پ 4- امام رضا عليه السّلام فرمود: كسى از مشكلات و گرفتاريها نجات پيدا نمىكند در حالى كه بيعت شكن باشد.پ 5- در يك حديث طولانى روايت شده هنگامى كه مأمون مىخواست براى حضرت رضا عليه السّلام بيعت بگيرد دستور داد دو مسند بزرگ گذاشتند و امام رضا را روى آن نشانيد، در حالى كه امام رضا لباس سبزى در بر كرده و عمامهاى بر سر نهاده و شمشيرى با خود داشتند.
مأمون امر كرد فرزندش عباس نخست با او بيعت كند، امام رضا دستهاى خود را بلند كرد و مقابل خود قرار داد در حالى كه پشت دستش بطرف مردم بود، مأمون گفت: دست خود را براى بيعت باز كنيد، امام رضا فرمود: حضرت رسول
صلّى اللَّه عليه و اله اين گونه از مردم بيعت مىگرفتند، مردم با او بيعت كردند در حالى كه دستش بالاى دست آنها بود.پ 6- جابر جعفى از حضرت باقر عليه السّلام روايت مىكند كه آن جناب در يك حديث طولانى فرمود: زنان در هنگام بيعت پارچهاى بدست مىگرفتند و بيعت مىنمودند.پ 7- حضرت صادق عليه السّلام فرمود: على عليه السّلام فرمودند: در جهنم شهرى هست كه او را حصينه مىگويند، مىخواهيد بدانيد در آن شهر چه هست، گفت: يا امير المؤمنين چه چيزى در آن قرار دارد، فرمود: دست بيعتشكنان در آنجا قرار دارد.پ 8- ابان از امام جعفر صادق عليه السّلام نقل مىكند كه آن جناب فرمود: هنگامى كه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله مكه را فتح كردند مردان با آن جناب بيعت كردند، و بعد از آن زنان آمدند تا بيعت نمايند در اين هنگام اين آيه شريفه فرود آمد: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ يُبايِعْنَكَ.
هند گفت ما فرزندان را بزرگ كرديم و تو آنها را كشتى، ام حكيم دختر حارث بن هشام كه زوجه عكرمة بن ابى جهل بود گفت: يا رسول اللَّه مقصود از آن معروف كه خداوند امر كرده است ما در آن مورد شما را معصيت نكنيم چيست.
رسول خدا فرمودند: بصورت خود لطمه نزنيد و چهره خود را نخراشيد، و موهاى خود را نكنيد و گريبان خود را چاك نكنيد، و جامههاى سياه نپوشيد، و شيون نداشته باشيد حضرت رسول صلّى اللَّه عليه و اله به اين امور از آنها بيعت گرفت.
دختر حارث گفت: يا رسول اللَّه ما چگونه با شما بيعت كنيم فرمود: من با زنان مصافحه نمىكنم، در اين هنگام دستور دادند ظرفى پر از آب كردند و حضرت دست خود را در آن فرو بردند و بعد بيرون آوردند و فرمودند شما هم دست خود را به عنوان بيعت در اين آب فرو بريد.پ 9- مفضل گويد: از حضرت صادق سلام اللَّه عليه پرسيدم رسول خدا چگونه از زنان بيعت گرفت، فرمود: دستور داد ظرفى كه در آن وضوء مىگرفتند
حاضر كردند و مقدارى آب در آن ريختند و بعد دست خود را در آن فرو بردند، و بعد به زنانى كه براى بيعت آمده بودند فرمود: دست خود را در آن فرو بريد و اين چنين از آنها بيعت گرفت.پ 10- سعدان گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: مىدانى رسول خدا چگونه از زنان بيعت گرفت، گفتم خدا و رسول و فرزند رسول داناترند، امام فرمود: رسول خدا زنها را جمع كرد و بعد دستور داد ظرف آوردند و مقدارى آب پاك و تميز در آن ريختند، بعد فرمود: اى زنان بشنويد چه مىگويم.
من با شما بيعت مىكنم براى اينكه براى خداوند شريك قائل نگرديد دزدى نكنيد و مرتكب زنا نشويد، و فرزندان خود را نكشيد و بهتان و افترا نبنديد، در كارهاى مشروع با شوهران خود مخالفت نكنيد و نافرمانى آنها را ننمائيد.
بعد از اين فرمودند: به اين گفتهها اقرار كرديد، همه گفتند آرى، در اين هنگام رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله دست خود را از ميان آب برداشتند و فرمودند اينك شما دستهاى خود را در آن فرو بريد، آنها هم چنين كردند، دست پاك رسول خدا گرامىتر از اين است كه با دست نامحرم تماس پيدا كند.
