پ1- غياث بن ابراهيم از امام صادق عليه السّلام و او از پدرانش عليهم السّلام روايت مىكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر كس در بقيه عمرش راه نيكى و صلاح در پيش گيرد بر گناهان گذشتهاش مؤاخذه نمىشود، ولى هر كس از گناه دست نكشد و در پسين عمرش هم معصيت كند، به گناهان گذشته و آينده خود مؤاخذه خواهد شد.پ 2- امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: بهترين كارها آن است كه پايان آن به خير انجامد.پ 3- وهب قرشى از امام صادق عليه السّلام روايت مىكند كه على عليه السّلام فرمود: سعادت حقيقى آن است كه پايان كار انسان به سعادت ختم شود، و حقيقت شقاوت هم اين است كه پايان زندگى به شقاوت ختم گردد.پ 4- ابن علوان از امام صادق عليه السّلام و او از پدرش عليهم السّلام روايت مىكند كه على عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: هر كس در ظاهر خود را نيك جلوه دهد و خويشتن را خداشناس نشان دهد ولى در باطن كارى كند كه خداوند راضى نيست، او خدا را بر خود خشمگين ساخته است.پ 5- ابو فروه انصارى كه يكى از عابدان و زاهدان بود گفت: عيسى بن مريم به
حواريون فرمود:پ من حقيقتى را به شما بگويم مردم مىگويند بنا به پايهاش ارتباط دارد، ولى من اين چنين نمىگويم، گفتند يا روح اللَّه پس شما چه مىگوئيد.
عيسى عليه السّلام فرمود: من از روى حقيقت و واقعيت به شما مىگويم، آخرين سنگى كه بناء مىگذارد آن اساس و پايه هست ابو فروه گفت: مقصود آن است كه انسان بايد به عاقبت كارهاى خود توجه كند.پ 6- نوف بكالى گويد: امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: اى نوف بترس از اينكه تظاهر به ايمان بكنى ولى خدا را معصيت نمائى، در اين صورت روز قيامت رسوا مىگردى.پ 7- سكونى از امام صادق عليه السّلام روايت مىكند كه على عليه السّلام فرمود: فقهاء و حكماء هنگامى كه با هم مكاتبه مىكردند از سه چيز سخن مىگفتند و آنها عبارت بودند از اينكه هر كس براى آخرت كوشش كند خداوند دنياى او را هم اصلاح مىكند.
هر كس باطن خود را پاك نگهدارد خداوند متعال ظاهر او را اصلاح مىگرداند، و هر كس بين خود و خدا را درست كند و رابطهاش را خوب نگهدارد، پروردگار روابط او را با مردم اصلاح خواهد كرد.پ 8- ابن ابى يعفور گويد: امام صادق عليه السّلام از پدرش عليهما السّلام روايت كردند كه فرمود: هر كس ظاهرش بر باطنش رجحان داشته باشد ميزانش سبك خواهد شد.پ 9- ابو قلابه گويد: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر كس براى خداوند چيزى را مخفى بدارد خداوند هم آشكارا او را خوشحال مىكند، و هر كس در نهان خدا را به خشم آورد، خداوند هم آشكارا او را رسوا مىكند.پ 10- حارث همدانى از على عليه السّلام روايت مىكند كه فرمود: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: اى على هر بندهاى كه باطن خود را اصلاح كند خداوند ظاهر او را اصلاح مىكند، و هر كس باطن خود را خراب كند خداوند هم ظاهر او را خراب مىسازد.
اى على بندهاى نيست مگر اينكه در ميان اهل آسمان و زمين شهرتى دارد، هر گاه كسى در ميان مردم آسمان به خوبى معروف شد در ميان مردم زمين هم به
خوبى معروف مىگردد، ولى هر گاه در آسمانها به عنوان بد عمل شناخته شد در ميان مردمان زمين هم به همين عنوان شناخته مىشود.پ 11- على عليه السّلام فرمود: خوشا بحال كسى كه در نزد خود ناچيز باشد و خود را حقير بداند، و از راه حلال كسب كند و باطنش را اصلاح سازد.پ 12- سكونى از امام صادق عليه السّلام و او از على عليه السّلام روايت مىكند كه فرمود: هر كس بين خود و خدا را اصلاح كند خداوند هم بين او و مردم را اصلاح مىكند.پ 13- امام حسن عسكرى عليه السّلام در تفسير آيه شريفه «الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ» فرمود: يعنى كسانى كه در نظر دارند به لقاء پروردگار برسند، و لقاء خداوند بزرگترين كرامت براى بندگان مىباشد، و هر كس موفق به اين سعادت شد فيض بزرگى نصيب او مىشود و كرامت پيدا مىكند.
اما چرا يَظُنُّونَ فرمود: براى اينكه آنها نمىدانند عاقبت كار آنها چه خواهد شد، و عاقبت كار بر همه مخفى مىباشد، و آنها همه به كرامت و نعمتهاى بهشتى بر مىگردند، براى ايمان و خشوعى كه دارند، آنها از روى يقين اين سخن را نمىگويند چون نمىدانند وضع آنها چه خواهد شد و چه تغييراتى در آنها پديد مىآيد.پ رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: مؤمن همواره از پايان كار خود خائف است و يقين ندارد كه به رضوان خداوند مىرسد يا نه، تا آنگاه كه مرگش فرا رسد و فرشته مرگ را در نظرش بنگرد و همه چيز برايش روشن گردد.پ 14- محمد بن ياسين گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم فرمود: بندهاى از اظهار كار نيك و پوشاندن كار بد سودى نخواهد برد، زيرا هنگامى كه به باطن خود مراجعه مىكند مىداند كه كارش حقيقت ندارد، و خداوند هم مىفرمايد: بَلِ الْإِنْسانُ عَلى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ
، انسان حال خود را مىداند و هر گاه باطن درست شد ظاهر هم درست مىگردد.پ 15- ابو خالد از امام صادق عليه السّلام روايت مىكند كه فرمود: هر كس در ظاهر خود را طورى ظاهر كند و به مردم بفهماند كه خدا او را دوست مىدارد ولى در باطن با اعمال خود با خداوند مخالفت كند روز قيامت با خشم پروردگار برخورد
مىكند.پ 16- عبد العظيم حسنى از امام جواد عليه السّلام و او هم از پدرانش عليهم السّلام روايت مىكند كه امير المؤمنين سلام اللَّه عليه فرمود: بيمارى پاداشى ندارد ولى گناهان بنده را فرو مىريزد، اما پاداش در گفتار و به اعمال جوارح مىباشد، خداوند با لطف و عنايت خود بندگان با حسن نيت را وارد بهشت مىكند.پ 17- على عليه السّلام فرمود: هر كس بين خود و خدا را اصلاح كند، خداوند بين او و مردم را اصلاح مىكند، و هر كس آخرت خود را اصلاح نمايد پروردگار دنياى او را اصلاح مىنمايد، هر كس از باطنش واعظى داشته باشد خداوند هم نگهبانى براى او مىگذارد و او را از هر گزندى حفظ مىسازد.پ على عليه السّلام فرمود: هر كس عاقبتى دارد كه به آن خواهد رسيد، خواه آن عاقبت تلخ باشد و يا شيرين.پ فرمود: هر كس باطن خود را پاك سازد خداوند ظاهر او را اصلاح مىكند، و هر كس براى دينش كار كند خداوند امور دنياى او را درست مىسازد، و هر كس بين خود و خدا را نيكو گرداند، پروردگار هم بين او و مردم را درست مىكند، و ناراحتىهاى او را برطرف مىسازد و او را كفايت مىنمايد.پ على عليه السّلام فرمود: بدانيد هر ظاهرى باطنى دارد، هر كس ظاهرش پاك بود باطنش هم پاك خواهد بود، و هر كس ظاهرش زشت و ناپاك شد باطنش همچون ظاهرش پليد و زشت مىباشد.پ رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمود: خداوند بندهاى را دوست مىدارد ولى عملش را مبغوض مىدارد، و گاهى عمل را دوست دارد ولى عاملش را دوست نمىدارد، بدانيد هر عملى ريشه و نموى دارد و گياه هم احتياج به آب پيدا مىكند، و آبها هم مانند يك ديگر نيستند، هر درختى كه آب آن شيرين باشد ميوه او گوارا مىگردد، و هر گاه آب ناپاك بود ميوه هم خوب نمىشود.پ 18- محمد بن مسلم از امام صادق عليه السّلام روايت مىكند كه فرمود: چرا بعضى از شما ظاهر سازى مىكنند كارهاى نيك را جلوه مىدهند و كارهاى زشت را
مخفى مىدارند، آيا او توجه ندارد هنگامى كه به باطن خود رجوع كند حقيقت را در ميابد خداوند فرموده: انسان به نفس خود آگاه مىباشد، هر گاه باطن پاك شد آشكار هم پاك مىگردد.پ عمر بن يزيد گويد: امام صادق عليه السّلام هنگامى كه اين آيه را تلاوت كردند فرمودند: انسان چرا از مردم عذر مىخواهد، در حالى كه خداوند از دل او آگاه مىباشد،پ رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله مىفرمود: هر كس رازى مخفى بدارد خداوند او را مىپوشاند، اگر خير باشد خير خواهد ديد و اگر شر باشد شر خواهد ديد.پ 19- امام صادق عليه السّلام فرمود: اى مفضل خداوند بندگانى دارد كه از روى اخلاص و باطن پاك با او معامله كردهاند، خدا هم با آنها به نيكى رفتار كرده است، آنها روز قيامت با نامههاى خالى از گناه وارد محشر مىگردند.
آن جماعت هنگامى كه وارد محشر مىشوند و در پيشگاه عدل خداوند حاضر مىگردند همه كارهاى نهانى آنها را نشان مىدهند، مفضل گويد: عرض كردم اى سرور من چرا اينها اين مقام را پيدا كردهاند، فرمود: خداوند به خاطر مقام آنها مانع گرديد تا فرشتگان حافظ از كار آنها مطلع گردند.پ امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: كارى نكنيد كه بعد از آن معذرت بخواهيد، و بدانيد كسى از كار نيك عذرخواهى نمىكند، و مواظب باشيد در نهان كارى انجام ندهيد كه اگر آشكار شد از آن خجالت بكشيد، و كارى نكنيد كه اگر بر همگان معلوم شد آن را انكار كنيد.پ رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: بالاترين منازل ايمان يك پله دارد، و هر كس آنجا برسد رستگار مىگردد، و آن اين است كه باطن خود را پاك كند و باكى نداشته باشد اعمالش ظاهر گردد، و حق را هميشه بگويد و از مخفى كردن آن نترسد.پ 20- روايت شده مردى از بنى اسرائيل گفت: به خداوند سوگند خداوند را چنان عبادت كنم كه همه جا از آن سخن گويند و نام من همواره در زبانها باشد، او قبل از همه وارد مسجد و بعد از همه خارج مىشد، مردم او را هميشه در حال نماز مىديدند، و جز عبادت زياد هميشه روزه هم داشت و هرگز افطار نمىكرد، و
دائما مشغول ذكر بود.پ آن مرد مدتى به اين عمل مشغول بود، مردمانى كه از كنار آن مىگذشتند مىگفتند خداوند با اين مرد متظاهر و رياكار چه خواهد كرد و سرانجام او به كجا خواهد كشيد، او در اين هنگام متوجه خود شد و گفت: مثل اينكه من كار بيهوده انجام مىدهم.
او تصميم گرفت بعد از آن همه كارهاى خود را براى خدا انجام دهد، و همچنين مشغول كارهاى روزمره خود شد و چيزى هم بر آنها نيفزود فقط نيتش تغيير كرد و قصد خير نمود، همين مرد بعد از اين هر گاه از كنار مردم عبور مىكرد مىگفتند خداوند او را رحمت كند.
